Alkol ve Madde Bağımlılıkları

Bağımlılık kişinin bedensel, ruhsal ve sosyal hayatını olumsuz etkileyen kronik seyirli bir beyin hastalığıdır. Bağımlılıkta beyinde birçok nörokimyasal ve nörofizyolojik değişimler olur. Kullanılan alkol ve maddeler ortak bir özellik olarak beyindeki ödül dizgesini doğrudan etkinleştirir, bu ödül dizgesinin etkin olması tekrar aynı davranışın ( madde kullanma) ortaya çıkmasına neden olur.

Bağımlılık, diyabet ve hipertansiyon gibi hastalıklara benzetilebilir. Diyabet hastası diyetine dikkat eder, ilaçlarını düzenli kullanır ve kontrollerini aksatmazsa hayatını düzenli şekilde sürdürebilir. Benzer şekilde alkol ve madde bağımlılığı olan kişi de alkol/ madde kullanmaz, tedavi ve kontrollerini bırakmaz, hekimin önerilerini uygular ise hayatını düzenli sürdürebilir. Tekrar kullanma olduğunda tedavinin en başına dönülmesiyle karşı karşıya kalınabilir; ancak bu durum kişinin tedaviden vazgeçmesine neden olmamalıdır.

Bağımlılık yapan maddeler;

Alkol
Esrar (kannabis)
Sentetik kannabinoidler (Jamaika, bonzai vb..)
Opiyatlar (eroin, morfin, aldolan vb.)
Kokain
Sedatif hipnotikler
Amfetamin, ekstazi,
Bali, tiner gibi uçucu maddeler
Hekim kontrolu dışında kullanılan bazı ilaçlar

Bağımlılık tanısı nasıl konur?

Bağımlı olunan maddeyi kullanmak için yoğun istek duyulması ve madde kullanılmadığında yoksunluk belirtilerinin gözlenmesi en önemli kriterlerdir. Bununla birlikte;

*Kullanılan maddeye tolerans gelişmesi ( aynı etkiyi görebilmek için kullanılan madde miktarının artması)

*Alkol ve madde kullanımını denetlemek ya da bırakmak için sürekli bir istek ve sonuç vermeyen çabaların olması

*Alkol ve maddeyi sağlamak, kullanmak ya da bırakmak için büyük zaman harcanması

*Alkol ve madde kullanımı nedeniyle sosyal, mesleki ve kişisel etkinliklerin olumsuz etkilenmesi, sorumlulukların yerine getirilememesi

*Tekrarlayıcı bir biçimde, tehlikeli olabilecek durumlarda alkol ve madde kullanılması

*Fiziksel ya da ruhsal sorunların ortaya çıkması ya da sorunların artmasına rağmen alkol ve madde kullanımının sürdürülmesi diğer kriterlerdir.

Tedavisi var mıdır?

Bağımlılık, tedavisi olan bir hastalıktır. İlaç tedavisi ve terapilerle takip gerekir. Tedavinin olmazsa olmazı, kişinin istekli ve kararlı olmasıdır. Bağımlılığın kronik bir hastalık olduğu unutulmamalı, hekim ile iletişim kesilmemeli, kontroller düzenli olarak sürdürülmelidir.

Psikiyatri

Sağlık Rehberi

Tıbbi Birimler

Can Sağlık Grubu