Guatr Hastalığına Genel Bakış

Guatr, tiroid bezinin anormal büyümesidir. Tiroid bezi boynumuzda adem elmasının hemen altında yer alan kelebek şeklinde bir bezdir. Genellikle ağrısız olsa da öksürüğe, nefes darlığına ve yutma güçlüğüne sebep olabilir. Guatr hastalığının en yaygın nedeni diyette iyot eksikliğidir.

Tedavi guatrın büyüklüğüne, belirtilerinize ve nedenine bağlıdır. Fark edilmeyen ve sorun yaratmayan küçük guatrların genellikle tedaviye ihtiyacı yoktur. Guatr olması tiroid bezinin normal çalışmadığı anlamına gelmez. Normal düzeyde, çok miktarda veya az miktarda tiroid hormonu üretimi olabilir.

Guatr Hastalığının Belirtileri

Traş olurken veya makyaj yaparken fark edilen boyun tabanındaki şişme,
Öksürme,
Nefes darlığı,
Yutma güçlüğü,
Ses kısıklığı,
Boğazın sıkılması şeklinde bir his (boğulma hissi).

Guatr Hastalığının Nedenleri

İyot Eksikliği: İyot, tiroid hormonlarının üretimi için gereklidir ve esas olarak deniz suyunda ve kıyı bölgelerinde toprakta bulunur. Gelişmekte olan ülkelerde, yurt içinde ve yüksek rakımda yaşayanlarda iyot eksikliği daha belirgindir guatr gelişme riski daha fazladır. Guatrojen gıdaların lahana, brokoli, karnabahar gibi sık tüketilmesi guatr gelişmesini hızlandırabilir.

Graves Hastalığı: Guatr bazen tiroid beziniz çok fazla tiroid hormonu (hipertiroidizm) ürettiğinde ortaya çıkabilir. Graves hastalığı olan bir kişide, bağışıklık sistemi tarafından üretilen antikorlar yanlışlıkla tiroid bezine saldırır (otoimmün) ve aşırı tiroid hormonu üretmesine neden olur. Bu aşırı uyarım tiroid bezinin büyümesine neden olur.

Hashimato Hastalığı: Graves hastalığı gibi hashimato hastalığı da otoimmün bir hastalıktır. Hashimato tiroidinize zarar verir. Tiroid hormonu düzeyinizi azaltır. Tiroid hormon düzeyini artırmak için hipofiz bezi tiroid bezine daha çok uyarı gönderir. Bu aşırı uyarım tiroid bezinin büyümesine neden olur.

Çoklu Nodüler Guatr: Bu durumda tiroidinizin her iki tarafında nodül adı verilen yumrular gelişir. Bunlarda tiroid bezin büyümesine neden olur.

Tek Tiroid Nodülü: Bu durumda tiroid bezinin bir bölümünde tek yumru vardır. Tek taraflı büyüme ile karşımıza çıkar.

Tiroid Kanseri: Bazen nodüller kötü huylu olabilir. Büyüyerek guatra neden olabilir.

Gebelik: Gebelik hormonu etkisi ile tiroid beziniz bir miktar büyüyebilir.

Tiroid Bezi İltihabı (Tiroidit): Bazen virüsler tiroid bezini iltihaplandırabilir. Bu durumda tiroid bezinde ağrı ve şişlik olabilir. Tiroid bezi normalden büyük görünür.

Guatr Hastalığının Risk Faktörleri

İyot eksikliği,
Kadın cinsiyet,
40 yaş üzerinde olmak,
Guatr aile öyküsü,
Hamilelik ve menopoz,
Bazı ilaçlar kalp ilacı amiodaron gibi, psikiyatri ilacı lityum gibi,
Radyasyona maruz kalma.

Guatr Hastalığının Komplikasyonları

Fiziksel veya kozmetik sorun olmayan küçük guatrlar problem yaratmaz. Ancak büyük guatrlar nefes darlığı, öksürük, boğulma hissi, yutma güçlüğü, ses kısıklığına neden olabilir.

Graves hastalığı veya hashimato hastalığı gibi guatra sebep olan otoimmün hastalıklarda yorgunluk, aşırı kilo alma, kilo kaybı, sinirlilik, uykusuzluk gibi belirtiler görülebilir

Guatr Hastalığının Teşhisi

Guatr teşhisinde öykü ve fizik muayene dışında kan tahlilleri, tiroid ultrason, tiroid sintigrafisi, biyopsi gerekebilir. Detaylı değerlendirmeyi doktorunuz bu tetkiklerden sonra yapacaktır.

Guatr Hastalığının Tedavi ve İzlemi

Tedavi altta yatan nedene bağlı olarak değişir. İlaç tedavisi, atom tedavisi, cerrahi tedavi seçenekleri hakkında doktorunuz bilgi verecektir.

Hipertiroidi, nefes darlığı, yutma güçlüğü, ses kısıklığı, kanser şüphesi yaratan nodüllerin varlığında cerrahi tedavi uygun yöntemidir. Çıkarılan tiroid bezi miktarına bağlı olarak ameliyat sonrası tiroid hormonu almanız gerekebilir.

Guatrın en yaygın sebebi iyot eksikliğidir. Yeterli iyot alınması (150 mikrogram/gün) özellikle gebelikte, büyüme çağındaki çocuklarda ayrıca önem arz eder.

Otoimmün hastalıklara (graves hastalığı, hashimato hastalığı) bağlı gelişen guatrlarda iyottan fakir beslenme önerilir.

Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

Guatr Hastalığı Nedir, Nasıl Tedavi Edilir?

Sağlık Rehberi

Tıbbi Birimler

Can Sağlık Grubu