Genel Bakış

Hipoglisemi, kan şekeri (glikoz) seviyenizin normalden düşük (70 mg/dl aşağısı) olduğu bir durumdur. Glikoz vücudun ana enerji kaynağıdır. Hipoglisemi genellikle şeker hastalığı tedavisi ile ilişkilidir. Ancak diyabeti olmayan kişilerde de hipoglisemi görülebilir.

Belirtiler

Düzensiz veya hızlı bir kalp atışı,
Yorgunluk,
Soluk cilt,
Kaygı,
Terleme,
Sinirlilik,
Açlık hissi,
Yanak, dudak ve dilde uyuşma,
Kişilik değişiklikleri,
Agresif davranışlar,
Bulanık görme,
Düşme,
Motorlu taşıt yaralanmaları,
Bilinç dalgalanmaları,
Nöbetler.

Ne Zaman Doktora Başvurmalıyım?

Diyabetli hastalar mutlaka hipoglisemi eğitimi almalıdır. Basit tıbbi müdahaleye rağmen düzelmeyen hipoglisemi (Kan Şekeri Düşüklüğü) durumlarında mutlaka sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Bunun dışında diyabet tanısı olmayan hipoglisemi belirtileri yaşayan hastalarda geç kalmadan bir sağlık kuruluşuna müracaat etmelidir.

Hipoglisemi (Kan Şekeri Düşüklüğü) Nedenleri

Normalde yediğimiz gıdalardaki şeker (glikoz) pankreastan salgılanan insülin hormonu sayesinde organ ve dokularımıza girer. Bu şekilde enerjimiz sağlanmış olur. Glikozun fazlası yine insülin hormonu etkisi ile kas ve karaciğerde de depolanır. Bu depolanan glikoz gün içinde yemek yemediğimiz zamanlarda düşen kan şeker düzeyini dengelemek için kullanılır. Vücudumuz ayrıca uzun süreli açlıkta glikoz yapma yeteneğine sahiptir. 7-8 saatlik uyku sonrası kan şekerinde düşüş olmaması bu nedenlere bağlıdır.

Diyabetli Hastalarda Olası Hipoglisemi Sebepleri

İnsülin yaptıktan sonra normalden az yeme,
Diyabet ilacı aldıktan sonra normalden az yeme veya normalden daha fazla egzersiz yapma.

Diyabeti Olmayan Hastalarda Olası Nedenler

İlaçlar-sıtma ilacı kinin gibi,
Alkol – yemeden çok fazla içmek karaciğerinizin depolanmış glikozu kan dolaşımına serbest bırakmasını engelleyerek hipoglisemiye neden olabilir,
Uzun süreli açlık,
Anoreksiya nervoza gibi yeme bozuklukları,
Karaciğer yetmezliği,
Böbrek yetmezliği,
Aşırı insülin üretimi – İnsülinoma, Pankreas adacık hücre çoğalması, İnsülin benzeri etki gösteren hormonların artışı gibi,
Kortizol veya büyüme hormonu eksikliği.

Tokluk Hipoglisemisi – Yemeklerden Sonra Hipoglisemi

Hipoglisemi bazen yemeklerden sonra ortaya çıkar. Reaktif hipoglisemi adı verilen bu durum tüp mide ameliyatı veya mide bypass ameliyatı durumlarında da görülebilir.

Hipoglisemiyi Fark Edememe

Sık tekrarlayan hipoglisemi durumlarında beyin bazen düşük kan şeker belirtilerini üretmez. Bu olduğunda, hayatı ciddi olarak tehdit eden hipoglisemi riski artar.

Diyabetli hastalarda sık hipoglisemik atak hastaların tedaviye uyumunu bozabilir. Doktorunuza danışmadan tedaviyi bırakmayınız. Kişiye özel bir tedavi planı oluşturulabilir. Hipoglisemi farkındalığı olmayanlar için bir seçenekte Sürekli glikoz monitörüdür (CGM). Bazı modeller sizi hipoglisemi geliştiğinde uyaracaktır. Böylece erken tedbir alınması sağlanmış olur.

Hipoglisemi (Kan Şekeri Düşüklüğü) Teşhisi

Bazen ağızdan alınan uygun kalorili bir menüden sonra bazen de şekerli su içimi sonrası bakılan saatlik kan şeker düzeyleri ile reaktif hipoglisemi tanısına ulaşılır. Tedaviye rağmen düzelmeyen reaktif hipoglisemide, açlık hipoglisemilerinde uzun süreli açlık testi yapılabilir. Gerekli durumlarda görüntüleme (Tomografi, Emar-Mr, endosonografik ultrason-EUS ) yapılır.

Hipoglisemi (Kan Şekeri Düşüklüğü) Tedavisi

Hipoglisemi durumunda 15/15 kuralı vardır. Bu durumda 15 gram hızlı karbonhidrat içeren gıda yiyin veya için (1 su bardağı meyve suyu gibi). 15 dakika sonra kan şekerine bakın 70 mg/dl üzerine çıkıncaya kadar şemayı tekrarlayın, 70 mg/dl üzerinde ise hipoglisemi tekrarını önlemek için mutlaka kompleks karbonhidrat içeren atıştırmalık veya yemek yiyin. Bilinç bozukluğu eşlik eden hipoglisemilerde acil tıbbi yardım almanız gerekecektir.

Altta yatan nedene bağlı olarak hipoglisemi tedavisi değişir. Eğer hipoglisemi sebebi insülinoma gibi aşırı insülin üreten bir pankreas tümörü ise tedavisi ameliyattır.

Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

Hipoglisemi (Kan Şekeri Düşüklüğü)

Sağlık Rehberi

Tıbbi Birimler

Can Sağlık Grubu