Astım; çocuğun bazı durum ve maddelere karşı duyarlı olması sonucu gelişen kronik bir hastalıktır. Duyarlılık oluşturan maddeler ‘tetikleyici’ olup bunlarla karşılaştıktan sonra çocuğun hava yollarında zincirleme şu değişiklikler oluşur;
- Hava yollarını döşeyen dokularda şişme ve ödem gelişir.
- Hava yolu çevresindeki kaslar sertleşir ve katılaşır.
- Hava yollarında daha koyu mukus (balgam) oluşur.
Bu değişiklikler sonucunda hava yolu daralır, havanın akciğerlere giriş çıkışı zorlaşır. Buna bağlı bulgu ve belirtiler ortaya çıkar.
Çocuklarda Astıma Neler Neden Olur?
Kesin neden bilinmemekle birlikte, ailesel yatkınlık önemli görünmektedir. Çevresel faktörler, enfeksiyonlar ve kimyasallar etken olabilir.
Risk Altındaki Çocuklar Kimlerdir?
- 5-17 yaş arası,
- Aile bireylerinde Astım öyküsü
- Alerjik yatkınlık
- Çevresinde sigara kullanılması,
- Hava kirliliği,
- Diğer sağlık sorunlarının- sinüs sorunları, aşırı kilo gibi eşlik etmesi
Astımlı Çocuktaki Bulgu ve Belirtiler Nelerdir?
Şikayetler çocuktan çocuğa ve aynı çocukta zaman zaman şiddet farklılıkları gösterebilir. Sıklıkla;
- Öksürük. Sürekli ya da gelip geçici olabilir.
- Solunum sırasında ıslık sesine benzer ses (hışıltı) (wheezing)
- Sıkıntılı soluk alıp verme, nefes darlığı,
- Göğüste sıkışma,
- Yorgunluk, bitkinlik,
- Gece öksürük atakları,
- Gürültülü solunum gibi bulgulara rastlanır.
Çocukta Astım Tanısı Nasıl Konulur?
- Spirometri cihazıyla akciğer fonksiyonlarının ölçümü;
- Tepe akım ölçümü; Çocuğun güçlü nefes vermesi sürecinde üflediği hava miktarı ölçülür.
- Akciğer grafisi
- Alerji Testleri (cilt testi ve kanda spesifik antikorların ölçülmesi)
Çocuklarda Astım Tedavisi Nasıl Yapılmalı?
Tedavi; çocuğun şikayetlerine, yaşına ve genel sağlık durumuna göre planlanır. Tedavi, tetikleyici faktörlerin tespit edilerek onlardan uzak kalınmasını da kapsar.
- Bronkodilatör ilaçlar; Daralan hava yolunu açmayı ve öksürük, hışıltı, sıkıntılı solunum şikayetlerini rahatlatmayı amaçlar.
- Anti- inflamatuvar ilaçlar; Hava yolundaki inflamasyonu gidermeye yöneliktir.
- Anti- Lökotrien İlaçlar;
- İmmünoterapi; 12 Yaş üzerindeki çocukların astım ataklarını gidermeye yöneliktir.
Çocuklarda Astım Komplikasyonları Nelerdir?
İyi kontrol edilemediğinde astım çocuklarda;
- Şiddetli astım ataklarına,
- Hava yollarında kalıcı hasarlara,
- Hastanede kalış süresinin uzamasına,
- Okul ve işgücü kaybına neden olabilir.
Çocukların Astımdan Korunma Yöntemleri Nelerdir?
- Hava kirliliğinden kaçının.
- Bilinen tetikleyici faktörlerden uzak kalın.
- Bulguları dikkatli yönetin.
- Tedaviyi önerildiği şekilde uygulayın.
- Astım eylem planı hazırlayın.
- Bulgu ve belirtileri yakından izleyin, kötüleşince ne yapacağınızı bilin.
- Yaşlara uygun olarak hazırlanan (0-14 yaş, 5-11 yaş ve 12 yaş üstü) Astım tedavi protokollerinden edininiz.
Çocuğumun Uzman Hekimini Ne Zaman Aramalıyım?
Çocuğun şikayetleri özellikle;
- Solunum,
- Uyku,
- Yürürken veya
- Konuşurken artıyorsa doktorunuzu arayınız.
Can Sağlık grubuna bağlı İzmir Özel Can Hastanesi ve Salihli Özel Can Hastanesi Göğüs Hastalıkları ve Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Hekimlerinin birlikte değerlendirmeleri ile doğru tanı ve tedavi yaklaşımı sağlanır.