Covid-19 Salgınının Tüberküloza Etkisi

• Can Hastanesi

• 28 Aralık 2023 11:38

2005 yılında 20.535 olan tüberküloz hasta sayısı 2019 yılında 11.401, 2020 yılında 8.925 saptanmış,  2005 yılına göre 2020 yılında toplam olgu hızında %56,5 azalma olmuştur. Fakar yıllar içindeki düşüşte son bir yıllık verilerin daha fazla düştüğü görülmektedir. Bu hızlı düşüşteki etkenin covid-19 pandemisi olduğu öngörülmektedir.  

Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre 2020 yılında, 2019 yılına göre verem savaşı dispanserlerinde yapılan muayene sayısı, korumaya alınan kişi sayısı, yapılan temaslı muayene sayısı ve bakteriyolojik inceleme sayıları yaklaşık %40, yeni kayıt edilen tüberkülozlu hasta sayısı %26 oranında azalmıştır.Türkiye’de covid-19 pandemisi, tüberküloz kontrolünü olumsuz etkilemiştir.

Dünya Sağlık Örgütü verileri de Türkiye’dekine benzer şekildedir.  Dünyada her yıl 10 milyon yeni hasta ortaya çıkmakta ve 1,2 milyon insan veremden ölmektedir. Yetersiz ya da uygunsuz tedavi sonucu yarım milyon dirençli tüberküloz hastası ortaya çıkmaktadır. Pandemi ile birlikte yetersiz tanı ve tedavi yüzünden dünyada 2020 ve 2025 arasında ek 6,3 milyon TB vakasına ve bu süre zarfında fazladan 1,4 milyon TB ölümüne neden olabilir. COVID-19 Salgını; tüm dünyada ve ülkemizde tüberküloz ile mücadelede 5-8 yıllık bir gerilemeye yol açabilir.

Tüberküloz kontrolündeki bu olumsuz etkilerin başlıca nedenleri;

• Hastaların sağlık kurumlarına başvurmaması,
• Hastaların sağlık kurumlarına geç başvurması,
• Sağlık kurumlarının COVID-19 dışındaki hastalıklara yeterince zaman ayıramaması,
• Tüberküloz test ve tanı işlemlerinin yapılma oranındaki düşüş

Covid-19 pandemisi sürerken tüberküloz hastası olan kişilerin takibi:  

• Tüberküloz’dan etkilenen kişilerle öncelikle sanal iletişim araçlarını kullanarak iletişim sağlanmalı
• Tüberküloz tedavisi gören kişilerin evlerinde, kullandıkları ilaçlarının birkaç aylık mevcutlarını bulundurması ve düzenli tedariki sağlanmalı
• Tübekülozlu kişilerin gerekli psiko-sosyal, beslenme, ekonomik destek alması sağlanmalı
• Tüberküloz bakımı ve takibini yapan kişilerin gerekli kişisel koruma ekipmanlarını kullanması 

Tüberküloz olan kişilerde COVID-19 riskini azaltmak için alınması gereken önlemler:

• Evde kalın ve insanlarla mümkün olduğunca temastan kaçının.
• Ellerinizi sık sık sabun ve su ile yıkayın.
• Yüz, burun ve gözlere yıkanmamış ellerle dokunmayın.
• Hasta olanlarla yakın temastan kaçının.
• Tüberküloz tedavinize kesinlikle uyun, aksatmayın.
• Hastane ziyaretlerinden mümkün olduğunca kaçının ve doktor / hemşire / sağlık kuruluşunuzla telefonla iletişim halinde olun.
• Maskelerinizi mutlaka kullanın ve hijyeni korumaya daha fazla özen gösterin.