ANAL FİSSÜR

Anal kanal mukozadaki bölüm ile cilt arasında patolojik bir bağlantının oluşmasına "perianal fissür", "anorektal fissür" veya "anal fissür" denir. Anal fissürün, olguların neredeyse tümünde geçmişte olan bir anal apse sonucunda geliştiği görülmüştür.

Anal Fissür Ne Sıklıkla Görülür?

Erkeklerde kadınlara oranla 2-7 kat daha sık görülür. Hastalar 20-60 yaş aralığında ve ortalama 40 yaş civarındadır.

Anal Fissür Neden Oluşur?

Anal kanalın cilt ile birleştiği yerde, anüsün kayganlığını sağlamada ve dışkılamayı kolaylaştırmada etkili yapılar mevcuttur. Bu yapılarda enfeksiyon gelişmesi sonrasında rektum ile cilt arasında bir tünel gelişir; buna "anorektal fissür" denir.

Anal fissür hastalarının geçmişinde, konstipasyon (kabızlık) ve diyare (ishal) bulunabilir.

Anal fissür gelişiminde, kişisel hijyenin etkisinin olmadığı belirlenmiştir.

Anal Fissürün Belirtileri Nelerdir?

Tekrarlayan anal apseler
Anal şişlik
Bağırsak hareketleri ve gaz çıkışının ağrılı olması
Rektal kanama
Sarı renkli ve bazen kanlı ve kötü kokulu rektal akıntı gelmesi
Anal dermatit gelişmesi
Enfeksiyon belirtileri (ateş, titreme, halsizlik)

Anal Fissürler Nasıl Sınıflandırılır?

Anal fissür çeşitleri fissürün yapı ve yayılma şekline göre ayrılır:

İnter-Sfinkterik Anal Fissür: Anal fissürlerin en sık olan türüdür. Anüs bölgesinde meydana gelen enfeksiyonun, makatın iç ve dış kasları arasına yayılması sonucu, derinin yüzeyine doğru boşalması sonucu meydana gelen fissürlerdir.

Trans-Sfinterik Anal Fissür: Anal fissür vakalarının ikinci en sık görülen çeşididir. İntersfinkterik boşlukta oluşan apsenin, makat dış kasını yarararak deri yüzeyinden boşalması sonucu meydana gelmektedir.

Supra-Sfinkterik Anal Fissür: İntersfinkterik boşlukta yer alan enfeksiyonun içeriye doğru ilerlemesinin ardından deri yüzeyine doğru yönelmesi sonucu meydana gelir.

Extra-Sfinkterik Anal Fissür: Anal iltihap kökenli değildir. Az rastlanan anal fissür çeşitlerindendir. Rektum bölgesinde kesici delici yaralanma, apandisit iltihabı veya Crohn hastalığı (iltihabi bağırsak hastalığı) sonucunda ortaya çıkabilmektedir.

Tanı Nasıl Konur?

MRG (manyetik rezonans görüntüleme)
ERUS (endorektal ultrasonografi ya da endoanal ultrasonografi)
Fistülografi
Endoskopi

Anal Fissür Tedavisi

Tedavideki ana prensip; fissülü ortadan kaldırmaktır. Bu amaçla, genellikle "fistülotomi"veya "fistülektomi" tercih edilir. Ameliyat sırasında anal bölgeye uygun görülen anestezik maddeler uygulanır ve böylece operasyon sonrasındaki dönemde ağrı kesici ihtiyacı azaltılmış olur.

Ameliyatsız Teknikler

Fibrin Yapıştırıcı Tekniği:

Fibrin yapıştırıcının, fistülün içine bir kateter ile verilmesine dayanır. Başarı oranı %60-70'tir, uzun dönemde tekrarlama oranının yüksek olduğu bildirilmiştir.

Tıkaç Tekniği:

Anal fissürün tıkaç ile tıkanması prensibine dayanır. Fissürün dış ağzından içeriye tıkaç maddesi verilir ve daha sonra fissürün her iki ağzı dikilir ve fissürün doğal yolla iyileşmesi beklenir. Günümüzde başarı oranı %30-50 arasında olduğu görülmüştür.

Anal Fissür Ameliyatları

Lazer Tekniği: Yakılarak fissür yolunun kapatılmasıdır. Özellikle komplike anal fissürü olan hastalarda lazer tedavisi ile ortalama %70-90 oranında başarı bildirilmiştir. Ana amaç; boşluğun silikon ile dolgu yapar gibi, lazerle kapatılmasıdır. Operasyon sonrasında, düşük düzeyde rektal ağrı olan ve sonuçları güncel olan bir tekniktir.
Lazer Tekniği dışında, VAAFT tekniği, LİFT tekniği, Seton tekniği, Fistülotomi veya fistülektomi tekniği, iki aşamalı fistülektomi tekniği, yaranın sekonder iyileşmeye bırakılması, fistül kapatılması, endorektal ilerletme flebi, deri kaynaklı adacık flebi ile anoplasti, York-Mason girişimi gibi çeşitli teknikler mevcuttur.
Seton tekniği: Seton fissür içine halka/küpe şeklinde yerleştirilen ince bir iptir. Esneyebilen lastik veya silikon yapıda olabilir. Seton üzerinden fissür dışarı doğru akar ve çevrede apse oluşumu önlenmesi amaçlanır.

Anal fissür ameliyatı sonrasında sıklıkla ılık-sıcak su ile oturma banyoları önerilir. Oturma banyosu küvet ve leğen içinde yapılabilir ya da bu amaçla hazırlanan klozet içine yerleştirilen özel plastik oturma küvetleri de kullanılabilir.

Anal Fissür Kansere Yol Açar mı?

Anal fissür 8-10 yıldan uzun süreli devam ederse, nadiren de olsa anal kanserler gelişebilir.

DİĞER REKTUM HASTALIKLARI

Sık görülen bazı rektum hastalıkları tanı ve tedavi yöntemleri:

Hemoroid

Sağlıklı insanlarda anal bölgede, yastıkçıklar adı verilen yapılar vardır ve bunlar içinde damarlar, bağ dokusu ve düz kaslar yer alır. Sürekli kabızlık veya ishal, aşırı ıkınma, yanlış tuvalet alışkanlıkları, gebelik nedenleriyle bu yastıkçıklar büyüyerek ve sarkarak, hemoroid veya basur şekline dönüşürler.

Tedavide; basit önlemleri, hemoroid ilaçlarını, ameliyatsız ve ameliyatlı tedavi yöntemlerini kapsayan çözüm yolları mevcuttur.

Basit önlemler kapsamında;

Liften zengin diyet,
Probiyotikler,
Doğal yöntemler (bitkilerden faydalanarak)
Oturma banyosu (10-15 dk. Süreyle günde 4-5 kez ılık su içine oturma)
Kremler ele alınmaktadır.

Ayrıca; lazer uygulamaları ile de kısa süren ve genel olarak ağrısız bir işlemle hemoroid pakelerine müdahale edilir, herhangi bir dikiş uygulanmaz.

Anal Apse

Anüs veya rektumun yanında yer alan içi püy ile dolu enfekte bir kavitedir. Belirtileri arasında; rektal ağrı, anal bölgede şişlik, anal bölgeden iltihaplı ve kötü kokulu akıntı gelmesi, kabızlık, dışkılamada zorluk, üşüme, titreme, halsizlik ve yorgunluk görülebilir.

Tedavisinde; anal apseler kendiliğinden boşalabilir veya cerrahi müdahale gerekebilir. Drenajı takiben rektal ağrı ve rektumda basınç hissi hafifler ve kaybolur. Büyük ve derin apseler mutlaka ameliyathane koşullarında ve genel anestezi altında boşaltılırken, yüzeysel apseler lokal anestezi ile boşaltılabilir. Tedavi edilmezlerse sıklıkla tekrarlar.

Rektal Prolapsus

Rektumun anal kanaldan dışarı sarkması veya anal kanala doğru çıkışının olmasına "rektal prolapsus" adı verilir. Anal kasların zayıflaması sonucunda; rektal yolla istemsiz olarak dışkı veya mukus kaçışı olabilir. Sıklıkla çok sayıda yapılan doğumların sonrasında görülür.

Tedavi; ameliyatlı ve ameliyatsız tedavi şekilleri mevcuttur.

Ameliyatsız tedavide; diyet, radyofrekans uygulaması, akupunktur, toz şeker uygulaması (rektumdaki ödemi kısmen azalttığı saptanmış) gibi bazı yöntemler mevcuttur; fakat bu uygulamalara karşın durum düzelmezse ameliyatla müdahale edilmesi gerekmektedir.

Pilonidal Sinüs

Kılların cilt altına geçip yara, apse ve fissür oluşturmasıdır. İki kalçanın arasındaki aralıkta kıl içeren bir sinus ya da apse vardır. Erkeklerde kadınlardan çok daha sık oranda görülür. Kıllar cilde batar (çekilir) ve cilt altında bir kıl yuvası oluşur.

16-30 yaş arası, kıllı ve hafif kilolu, genç erkeklerde kıl ve yağ bezleri üzerindeki hormonal etkiler ile oluşur. Genital bölgede fazla sürtünme olması, fazla terleme, obezite, hijyen eksikliği ve bölgesel travmalar risk faktörleri arasında sayılabilir.

Tedavi; Lokal tedavi veya ameliyatla tedavi edilebilir. Apse varsa boşaltılır. Tedavide birçok cerrahi yöntem uygulanmaktadır. Lokal tedavide; lokal anestezi altında, pilonidal sinüsün olduğu küçük bir alanın çıkarılması, lazer tekniğiyle müdahale, sıklıkla tercih edilen gümüş nitrat uygulamaları mevcuttur.

Cinsel Temasla Bulaşan Anorektal Hastalıklar

Risk Faktörleri:

16-25 yaş arası kişiler
Yılda iki veya daha çok cinsel partner değişimi veya son 3 ayda cinsel partner değişimi durumunda;
Çok sayıda cinsel partner bulunması
Düşük sosyo ekonomik düzey
Siyah ırk
Prezervatif kullanmadan gerçekleştirilen cinsel temas
Cinsel yolla bulaşan anorektal hastalık tanısı almış kişiyle cinsel temasa giren kişiler

Cinsel temasla bulaşan makat hastalıkları; virüsle bulaşan (hpv, herpes, AIDS, anal kanser, hepatit B-C, …), bakteri ile bulaşan (gonore, sifiliz, klamidya, şankroid, …), mantar hastalıkları ve parazitler şeklinde gruplandırılır.

Anal Fissür

Sağlık Rehberi

Tıbbi Birimler

Can Sağlık Grubu