Graves hastalığı nedir? Nasıl tedavi edilir?

• Can Hastanesi

• 12 Ağustos 2024 09:54

Graves hastalığı, bağışıklık sisteminin tiroid bezine saldırması sonucu ortaya çıkan ve tiroid hormonlarının aşırı üretimiyle karakterize olan bir otoimmün bozukluktur. Bu hastalık, tiroid bezinin aşırı çalışmasına (hipertiroidizm) neden olur ve genellikle 40 yaşın altındaki kadınlarda daha sık görülür. Tedavinin temel amacı, tiroid hormonlarının üretimini dengelemek ve hastalığın belirtilerini hafifletmektir.

Graves Hastalığının Belirtileri

Graves hastalığı çeşitli semptomlarla kendini gösterebilir. Bu belirtiler genellikle hormon seviyelerindeki dengesizlikten kaynaklanır ve şunları içerebilir:

• Kaygı ve Sinirlilik: Hastalar, genellikle sebepsiz yere aşırı derecede endişeli veya gergin hissederler.
• El ve Parmaklarda Titreme: İnce motor becerileri etkileyen hafif titremeler yaygındır.
• Aşırı Terleme: Normalden fazla terleme, hormonal dengesizliklerin bir sonucu olabilir.
• Nemli Cilt: Cilt, genellikle normalden daha nemli ve yumuşak hale gelir.
• Kilo Kaybı: Diyet ve egzersiz alışkanlıklarında bir değişiklik olmamasına rağmen kilo kaybı yaşanabilir.
• Kas Zayıflığı: Özellikle üst kollar ve uyluklarda güçsüzlük hissi olabilir.
• Guatr: Tiroid bezinin büyümesiyle boyunda şişlik oluşabilir.
• Adet Düzensizliği: Kadınlarda menstrüel döngüde düzensizlikler görülebilir.
• İktidarsızlık ve Cinsel İsteksizlik: Erkeklerde cinsel işlev bozuklukları ortaya çıkabilir.
• İshal: Sindirim sistemi de etkilenebilir, bu da sık sık ishal ile sonuçlanabilir.
• Çarpıntı: Kalp atışlarının hızlanması veya düzensizleşmesi yaygındır.
• Gözlerde Öne Doğru Çıkıklık: Graves oftalmopatisi olarak bilinen bu durum, gözlerin dışa doğru çıkık ve parlak görünmesine neden olur.
• Ayaklarda Kalın, Kırmızı Cilt: Özellikle bacaklarda ve ayaklarda deri kalınlaşabilir ve kızarabilir.

Graves Oftalmopatisi (Göz Fırlaması)

Graves hastalığının bir komplikasyonu olarak, hastaların yaklaşık %30’unda Graves oftalmopatisi gelişebilir. Bu durum, bağışıklık sisteminin göz çevresindeki kaslar ve yağ dokusuna saldırması sonucu ortaya çıkar. Belirtiler arasında şunlar bulunabilir:

• Gözlerde Baskı veya Ağrı: Gözlerde rahatsızlık hissi veya baskı olabilir.
• Kabarık veya Geri Çekilmiş Göz Kapağı: Göz kapakları, göz küresinden geri çekilebilir veya kabarık bir görünüm alabilir.
• Kızarık Gözler: Gözler kızarabilir ve tahriş olabilir.
• Işık Hassasiyeti: Hastalar, parlak ışıklara karşı aşırı hassasiyet geliştirebilir.
• Çift Görme veya Görme Kaybı: Gözlerde görme problemleri, hatta görme kaybı yaşanabilir.

Graves Hastalığının Teşhisi

Graves hastalığının tanısı genellikle birkaç farklı yöntemle konulur. Bu yöntemler şunları içerir:

• Tiroid Hormonlarının Ölçümü: Kan testleri, tiroid hormonlarının seviyelerini belirlemek için kullanılır.
• Tiroid Ultrasonu: Tiroid bezinin yapısı ve büyüklüğü ultrason ile incelenir.
• Tiroid Sintigrafisi ve Uptake Testi: Bu testler, tiroid bezinin radyoaktif iyotu ne kadar iyi emdiğini değerlendirmek için kullanılır.

Graves Hastalığının Tedavi Seçenekleri

Graves hastalığının tedavisinde birkaç farklı yaklaşım vardır. Tedavi yöntemi, hastalığın şiddetine, hastanın yaşına ve genel sağlık durumuna göre belirlenir:

1. Anti-Tiroid İlaçlar

Anti-tiroid ilaçlar, tiroid bezinin iyot kullanımını engelleyerek tiroid hormon üretimini azaltır. Bu ilaçlar genellikle 9-24 ay arasında uzun vadeli olarak kullanılır ve hastalığın tamamen iyileşme olasılığı yaklaşık %50 civarındadır. Ancak, döküntü, eklem ağrısı ve karın ağrısı gibi yan etkileri olabilir.

2. B-Bloker İlaçlar

B-bloker ilaçlar, tiroid hormonlarının vücut üzerindeki etkilerini azaltır, ancak hormon üretimini durdurmaz. Bu ilaçlar çarpıntı, terleme ve sinirlilik gibi belirtileri hafifletir. Astım hastalarında kullanımı önerilmez.

3. Atom Tedavisi

Atom tedavisi, radyoaktif iyotun ağız yoluyla alınmasıyla gerçekleştirilir. Radyoiyot, tiroid hücrelerine girerek zamanla aşırı aktif tiroid hücrelerini yok eder. Bu tedavi gebelerde, emziren annelerde ve orta-ileri düzeyde Graves oftalmopatisi olanlarda kullanılmaz. Tedavi sonrasında tiroid hormon takviyesi gerekebilir.

4. Ameliyat

Cerrahi müdahale, tiroid bezinin tamamının veya bir kısmının çıkarılmasıdır. Bu işlem, deneyimli cerrahlar tarafından yapılmalıdır ve kanama, ses kısıklığı, paratiroid bezlerinde hasar gibi riskler taşır. Ameliyat sonrası kalıcı hipotiroidi gelişebilir ve bu durumda tiroid hormon takviyesi gerekecektir.

Graves Oftalmopatisi Tedavisi

Graves oftalmopatisi tedavisinde, hastalığın şiddetine göre farklı yöntemler uygulanabilir:

• Hafif Vakalar: Suni gözyaşı kullanımı, sigarayı bırakmak, yatak başının yükseltilmesi ve güneş gözlüğü kullanımı gibi öneriler yeterli olabilir.
• Orta-İleri Evreler: Kortizon tedavisi genellikle tercih edilir. Ancak, bu tedavinin şeker yükselmesi, tansiyon artışı, kilo alımı ve ruh hali değişiklikleri gibi yan etkileri olabilir.
• Cerrahi Müdahale veya Işın Tedavisi: Bazı durumlarda, göz küresine yönelik ameliyat veya ışın tedavisi gerekebilir. Bu tedavi seçenekleri, nörooftalmoloji konusunda deneyimli bir göz hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.

Graves oftalmopatisi, Graves hastalığı tedavisiyle her zaman düzelmeyebilir ve hatta ilk 3-6 ay içinde daha da kötüleşebilir. Ancak, genellikle bir yıl içinde stabilize olur ve ardından genellikle kendiliğinden iyileşmeye başlar.

Bu bilgiler ışığında, Graves hastalığı hakkında daha fazla bilgi ve kişiselleştirilmiş tedavi seçenekleri için doktorunuzla görüşmeniz önerilir.