Menopoz, bebeklik, ergenlik, yetişkinlik dönemleri gibi yaşamın evrelerinden bir tanesini ifade eder. Doğal biyolojik bir süreç olan menopoz, adet dönemi olmadan 12 ay geçtikten sonra teşhis edilir. Menopoz, 40’lı veya 50’li yaşlarda gerçekleşebilir.
Menopoz, sıcaktan fazla etkilenme gibi fiziksel semptomlar ile birlikte, duygusal semptomlar ve uyku düzeninize yönelik olumsuz etkilere sahip olabilir. Yaşam tarzında değişiklikler ile birlikte, hormon tedavisi gibi birçok etkili tedavi yöntemlerine sahiptir.
Menopoz belirtileri arasında görülen, Menopoz süreci öncesinde yaygın olarak görülen belirtiler arasında aşağıda yer verdiğimiz semptomlar ile karşılaşabilirsiniz.
Belirti ve semptomlar kadınlar arasında farklılık gösterebilir. Büyük olasılıkla, adet dönemleri sona ermeden önce birtakım düzensizlikler yaşanabilir.
Menopoz öncesi dönemde adet dönemlerinin atlanması yaygındır ve beklenen bir durumdur. Genellikle adet dönemleri bir ay atlar ve geri döner veya birkaç ay atlar ve ardından birkaç ay boyunca aylık döngüler tekrar başlar. Adetler ayrıca daha kısa döngülerde gerçekleşme eğilimindedir, bu nedenle birbirlerine daha yakındırlar. Düzensiz dönemlere rağmen hamilelik mümkündür. Adet görmediyseniz ancak menopoz geçişinin başladığından emin değilseniz, gebelik testi yaptırmayı düşünmelisiniz.
Önleyici sağlık bakımı ve herhangi bir tıbbi sorun için bir uzmana düzenli olarak muayene olmak önemlidir. Menopoz sırasında ve menopoz sonrasında da uzman desteği önemlidir. Yaşlılığa bağlı “önleyici sağlık bakımı”, kolonoskopi, mamografi ve trigliserit taraması gibi sağlık tarama testlerini yaptırabilirsiniz. Doktorunuz, aile geçmişinizi değerlendirdiğinde; tiroid testi ve pelvik muayeneler de dahil olmak üzere başka testler ve taramalar da önerebilir.
Menopoz sonrası kanama olmaya devam ederse, tıbbi yardım almak ihmal edilmemelidir.
Menopozun yaygın sebeplerinden bir tanesi, doğal olarak azalan üreme hormonlarıdır, 30’lu yaşların sonlarına yaklaştıkça, yumurtalıklar daha az östrojen ve progesteron (adet kanamasını düzenleyen hormonlar) üretmeye başlar ve doğurganlık azalır.
40’lı yaşlarınızda, adet dönemleriniz daha uzun veya daha kısa, daha ağır veya daha hafif, daha sık veya daha seyrek hale gelebilir. Ortalama 51 yaşına kadar, yurmurtalıklarınız yumurta üretmeyi bırakır ve adet görmezsiniz.
Yumurtalıkların çıkarıldığı ameliyat (ooferektomi): Yumurtalıklar adet döngüsünü düzenleyen östrojen ve progesteron gibi hormonlar üretir. Yumurtalıkları almak için yapılan ameliyat hemen menopoza neden olur. Adet kesilir, muhtemelen sıcak basmaları ve diğer menopoz belirti ve semptomları yaşanabilir. Hormonal değişiklikler birkaç yıl içinde kademeli olarak gerçekleşmek yerine aniden ortaya çıktığı için belirti ve semptomlar şiddetli olabilir.
Rahmin alındığı ancak yumurtalıkların çıkarılmadığı ameliyat (histerektomi) genellikle hemen menopoza neden olmaz. Artık adet görmeseniz de yumurtalıklarınız hala yumurta bırakır ve östrojen ve progesteron üretir.
Kemoterapi ve radyasyon tedavisi: Bu kanser tedavileri menopozu tetikleyerek tedavi sırasında veya tedaviden kısa bir süre sonra sıcak basması gibi semptomlara neden olabilir. Kemoterapiyi takiben adet kanamasının (ve doğurganlığın) durması her zaman kalıcı değildir, bu nedenle doğum kontrol önlemleri hala istenebilir. Radyasyon tedavisi yalnızca radyasyon yumurtalıklara uygulandığında yumurtalık fonksiyonunu etkiler. Meme dokusu veya baş ve boyun gibi vücudun diğer bölgelerine uygulanan radyasyon tedavisi menopozu etkilemez.
Birincil yumurtalık yetmezliği: Kadınların yaklaşık %1’i 40 yaşından önce menopoza girer (prematüre menopoz). Erken menopoz, yumurtalıkların normal seviyelerde üreme hormonu üretememesinden (birincil yumurtalık yetmezliği) kaynaklanabilir ve bu durum genetik faktörlerden veya otoimmün hastalıktan dolayı oluşabilir. Ancak çoğu zaman erken menopozun bir nedeni bulunamaz. Bu kadınlarda beyin, kalp ve kemikleri korumak için genellikle en azından doğal menopoz yaşına kadar hormon tedavisi önerilebilir.
Menopozdan sonra bazı tıbbi durumlara yakalanma riski artar. Örnekler şunları içerir:
Kalp ve kan damarı (kardiyovasküler) hastalıkları: Östrojen seviyesi düştüğünde, kardiyovasküler hastalık riski artar. Kalp hastalığı erkeklerde olduğu gibi kadınlarda da önde gelen ölüm nedenidir. Bu nedenle düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek ve normal kiloyu korumak önemlidir. Kalbinizi nasıl koruyacağınız örneğin kolesterolünüzü veya çok yüksekse kan basıncınızı nasıl düşüreceğiniz gibi konularda bir uzmandan tavsiyeler isteyebilirsiniz.
Osteoporoz: Bu durum kemiklerin kırılgan ve zayıf olmasına neden olarak kırık riskinin artmasına yol açar. Menopozdan sonraki ilk birkaç yıl boyunca, kemik yoğunluğunu hızlı bir şekilde kaybedebilir ve osteoporoz riski artırabilir. Osteoporozu olan menopoz sonrası dönemdeki kadınlar özellikle omurga, kalça ve bilek kırıklarına karşı hassastır.
Üriner inkontinans: Vajinanın ve üretranın dokuları elastikiyetini kaybettikçe, sık, ani, güçlü idrar yapma ihtiyacı ve ardından istemsiz idrar kaçırma (urge İnkontinans – sıkışmaya bağlı idrar kaçırma) veya öksürme, gülme, ağır kaldırma ile idrar kaçırma (stres inkontinans) yaşanabilmektedir. Daha sık idrar yolu enfeksiyonu geçirmek söz konusudur.
Kegel egzersizleri ile pelvik taban kaslarını güçlendirmek ve topikal vajinal östrojen kullanmak inkontinans semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Hormon tedavisi de idrar kaçırmaya neden olabilen menopozal idrar yolu ve vajinal değişiklikler için etkili bir tedavi seçeneği olabilir.
Cinsel işlev bozuklukları: Azalan nem üretimi ve elastikiyet kaybından kaynaklanan vajinal kuruluk, cinsel ilişki sırasında rahatsızlığa ve hafif kanamaya neden olabilir. Ayrıca, hissin azalması cinsel aktivite isteğinizi (libido) azaltabilir.
Su bazlı vajinal nemlendiriciler ve kayganlaştırıcılar bu durumda yardımcı olabilir. Vajinal kayganlaştırıcı yeterli değilse, birçok kadın vajinal krem, tablet veya halka şekilleri olarak kullanılabilen lokal vajinal östrojen tedavisinden yararlanabilir.
Kilo alımı: Birçok kadın menopoza geçiş döneminde ve menopoz sonrasında metabolizma yavaşladığı için kilo alır. Mevcut kiloyu korumak için daha az yemek ve daha fazla egzersiz yapmak gerekebilir.
Sağlık Rehberi
Bel fıtığı ameliyatından sonra uygun uyku pozisyonu nedir?
Lasik göz ameliyatından sonra ne kadar süre güneş gözlüğü takmak gerekir?
Yenidoğan sarılığı nedir?
Ürtiker kurdeşen nedir?
Uyku apnesi nedir? belirtileri nelerdir?
Diş implantı yaptırmadan önce dikkat edilmesi gereken 4 madde
Tüp mide ameliyatı için kimler uygundur?
Ses tellerinde nodül tedavisi
Katarakt ameliyatı ne zaman yapılmalıdır?
Lipödem nedir? belirtileri ve tedavisi