Skolyoz (Omurga Eğriliği)

Omurganın göğüs ve/veya bel bölgelerinde görülen, yana doğru eğriliğidir. Tek başına olabileceği gibi, kamburluk anlamına gelen kifoz ile birlikte de görülebilir; ki bu kifoskolyoz olarak adlandırılır. Hastalık kız çocuklarında daha sıklıkla görülür. Omurga eğriliğinin en hızlı ilerleyebileceği dönem yaşamın ilk beş yılıdır.

Skolyoz oluşumu çok farklı sebeplere dayalı olarak ortaya çıkar. Doğumsal, sebebi belli olmayan enfeksiyon veya tümörlere bağlı olabilir. Günlük yaşamda sıklıkla karşılaşılan skolyozlar; idiyopatik ve doğumsal (konjenital) skolyozlardır. İdiyopatik skolyozlar; daha çok 10’lu yaşlarda ortaya çıkan ve nedeni henüz tam olarak bilinmeyen tiptir. Konjenital skolyozlar ise; anne karnındaki etmenler nedeniyle ortaya çıkan ve doğuştan itibaren bulgu veren skolyozlardır. Burada gebelik sırasında geçirilen enfeksiyonlar, şeker hastalığı ve bazı vitamin eksikliklerinin etken olduğu düşünülmektedir.

Görülme sıklığına göre skolyoz türleri

1. İdiopatik Skolyoz (nedeni bilinmeyen skolyoz): Omurgada yana doğru eğilme ‘S’ veya ‘C’ şekilli olabilir. Yana doğru eğilme dışında omurların kendi etraflarında dönmesi durumu da görülür.
2. Nöromusküler Skolyoz: Temel sebepler arasında kas veya sinir hastalıkları yer alır.

Sinir hastalıkları beyin ve omurilikten kaynaklı olabilir; kas hastalıkları da çocukluk ve ileriki dönemlerde görülebilir. Tedavi sürecinde küçük yaşlarda cerrahi müdahale gerekli olabilir.

3. Konjenital Skolyoz: Anne karnındaki bebeğin gelişimi sırasında ortaya çıkan omurga

anomalilerine bağlı görülür. Tedavi süreci küçük yaşlarda cerrahi müdahale gerektirebilir.

Skolyoz Belirtileri

Kişinin belinde veya sırtında asimetri varsa, bir omuz diğerinden daha yüksekse, arkadan bakıldığında bir kürek kemiği diğerinden daha çıkık veya belirginse, bir bacak diğerinden daha uzun görünüyorsa, gövde veya göğüs kafesi bir tarafa kaymış duruyorsa, kişi öne doğru eğildiğinde gövdenin bir tarafındaki kaburgalar diğer tarafa göre daha yüksekte kalıyorsa, elbiseler kişinin üzerine sürekli asimetrik bir şekilde duruyorsa omurga şekil bozukluğu durumunda şüphe edilmelidir.

Başlıca skolyoz belirtileri

• Omurganın yana doğru eğriliği, sağ ya da sol tarafa doğru
• Omurganın yan ve öne doğru eğriliği
• Bir omuzun (sağ-sol) öne ilerlemesi
• Omuz ve kalçaların simetrik durmaması
• Birinci eğriliği karşılayıcı ikinci bir eğri varlığı
• Sırt, bel, omuz ağrıları
• Omurgada gözle görülebilen kavis
• Omuz ve kalçada asimetri
• Dik durmada zorluk çekme
• Yürümede yaşanan problemler
• Kıyafetlerin vücuda tam oturmaması
• Nefes darlığı
• Yorgunluk

Skolyoz Tanısı

Muayene bulguları ve de radyolojik incelemelere (Röntgen, Manyetik Rezonans Görüntüleme, Bilgisayarlı Tomografi, vb.) göre tanı konulur. Skolyoz derecelendirilmesi için de görüntüleme yöntemlerine başvurulur ve bilgisayarlı tomografi, radyografi ve MRG derece hesaplamalarında kullanılan yöntemler arasında yer alır. Farklı pozisyonlarda omurga röntgenleri (ön-arka, yan, yanlara eğilerek vb.) ve skolyozometre (omurganın eğrilik miktarını ölçen bir alet) ölçümleri, skolyozun miktarını belirlemede kullanılan tanı yöntemleridir.

Fizik muayene sırasında, hasta öne doğru eğildiğinde eğrilik ayakta durur pozisyondan daha belirgin olarak göze çarpar.

Skolyoz Tedavisi

Tedavi edilmeyen skolyoz başka sağlık problemlerine yol açabilir.

Skolyozun teşhis ve tedavisi için Ortopedi bölümüne başvurulmalıdır.

Skolyoz erken tanısı için okul taramaları çok önemlidir.

Skolyozun erken tespit edilmesi ve hastanın bir uzmana yönlendirilmesi şarttır. Erken tespit  cerrahi girişim yapılmadan tedaviyi sağlayabilir, sonucun başarılı olmasını mümkün kılar. Hastaların yaşı, eğriliğin derecesi ve yeri, yetişkinlerde ağrıların şiddeti, fiziksel muayene ve görüntüleme bulguları, eğrilik derecesinde zaman içinde görülen artış, skolyozun tipi, ek patolojilerin varlığı ve kemik büyümesinin bulunduğu aşama tedaviyi etkileyen faktörlerdendir. Kişiler özel tedavi programları belirlenmelidir, hastanın eline egzersiz programı vererek hasta gönderilmemelidir, ayrıca tedavi süreci boyunca hasta ve ailesiyle işbirliği yapılmalıdır. Tedavide; gözlem, korse tedavisi, fizik tedavi ve cerrahi operasyon yer almaktadır.

Gözlem ve takip: Çok hafif dereceli eğriliklerde genellikle özel bir tedavi uygulamaya gerek olmayabilir. Çocuğun yaşı göz önünde bulundurularak belirli aylık periyotlarla takip edilir.

Korse: Orta dereceli skolyozlarda çocuğun yaşı göz önünde bulundurularak korse tedavisi önerilebilir. Büyümenin devam ettiği çocuklarda bu tedavi yapılabilir. Amaç; eğriliği korse ile düzeltmekten öte, ilerlemeyi önleyerek ileri dereceli bir skolyozun ortaya çıkmasını ve ameliyat gerekliliğini engellemektir.

Cerrahi: İleri dereceli skolyozlarda yani büyümenin devam ettiği ve eğriliğin 40 derecenin (>40°) üzerinde olduğu durumlarda cerrahi tedavi gerekmektedir.

Skolyoz Hastalarının Dikkat Etmesi Gerekenler

• Çok ağır egzersiz yapmaktan kaçınmalıdır
• Omurgaya baskı oluşturabilecek ve uzun mesafe koşuları veya ata binmek gibi zorlayıcı spor aktivitelerinden uzak durulmalıdır
• Skolyoz ameliyatı olan kişiler tramvaya neden olabilecek çok temaslı sporlardan kaçınmalıdır
• Çok uzun süre masa başında çalışılmamalıdır
• Bel ve sırt ağrılarının artmaması için yüz üstü yatmamak ve uyurken fazla yastık kullanmamak tavsiye edilir
• Yüzme, yoga ve pilates skolyoz tedavisinde etkili olabilmektedir. 

Beyin ve Sinir Cerrahisi

• Bel Fıtığı (Lomber Disk Hernisi)

• Bel Fıtığı Tedavisinde Cerrahi

• Bel Kayması Tedavisi

• Beyin Hastalıkları (Tümörler) Tedavisi

• Beyin ve Sinir Tümörleri

• Boyun Ağrısı

• Boyun Düzleşmesi ve Vagus

• Boyun Fıtığı (Servikal Disk Hernisi)

• Diğer Omurga Hastalıkları

• Duruş Bozuklukları

• Karpal Tünel Sendromu

• Kübital Tünel Sendromu

• Omurga ve Hareketleri

• Sinir Sıkışmaları

• Skolyoz (Omurga Eğriliği)

• Yürüme Bozuklukları