Kadınlarda idrar kaçırma

• Can Hastanesi

• 12 Temmuz 2024 10:32

Üriner inkontinans olarak da bilinen idrar kaçırma, kişilerin ve ailelerinin psikolojik, fiziksel, sosyal ve ekonomik durmunu olumsuz yönde etkileyen, hijyenik sorunlara yol açan ve hayat kalitesini düşüren oldukça yaygın görünen bir sorundur. İstemsiz idrar kaçırma durumudur ve bu durum psikolojik stres, sosyal izolasyon ve depresyonla ilişkilidir. Kişinin özgüvenini azaltır, cinsel aktiviteden kaçınmasına ve günlük hayatta problemler yaşamasına sebep olur. Kadınlarda erkeklere göre daha fazla görülebilmektedir. Kadın hasta grubunda, pelvik taban kaslarının zayıflaması sonucu karın içi basıncını arttıran öksürme, gülme, hapşırma veya egzersiz gibi aktiviteler esnasında, istemsiz olarak idrar kaçırma yakınmaları ortaya çıkmaktadır. İdrar kaçırma birkaç damla olabileceği gibi, bir pedi ıslatabilecek boyutta da olabilir.

Kadınlarda idrar kaçırma nedenleri nelerdir?

Üriner inkontinans nedenlerini ve sıklığını artıran birçok faktör mevcuttur. Bunlar arasında;

• yaş (her yaşta görünmekle birlikte yaşın ilerlemesiyle sıklığı da artmaktadır)
• menopoz,
• parite (doğum sayısı),
• vajinal doğum,
• obezite,
• geçirilmiş pelvik ameliyatlar ve geçirilmiş prostat ameliyatları
• geçirilmiş histerektomi (rahim ameliyatı),
• pelvik taban kaslarının zayıflığı,
• idrar yolu enfeksiyonu,
• erkeklerde prostat büyümesi
• nörolojik bozukluklar (inme, demans, MS, Parkinson veya spinal kord yaralanması gibi)
• mesanenin enfeksiyon, taş veya tümörle lokal irritasyonu durumları gibi birçok neden sayılabilir

Ayrıca bazı ilaçlar, kafein ve alkol alınması idrar miktarını artırarak inkontins riskini yükseltebilmektedir.

Üriner inkontinas tipleri nelerdir?

İdrar yollarının etkilendiği bölümle ilişkili olarak farklı idrar kaçırma tipleri vardır.

• Stres tipi idrar kaçırma (SUI): Aktiviteler sırasında görülür.
• Sıkışma tipi idrar kaçırma: Aniden sıkışma hissiyle birlikte meydana gelir. Mesane kası kasılır ve idrar kaçırılır.
• Karışık tipte idrar kaçırma: Eğer hem sıkışma hem de stres idrar kaçırma durumunun varlığından şikayetçi olunur.

İdrar kaçırma tedavi edilebilir mi?

İdrar kaçırma hastalar tarafından da bazen fazla önemsenmeyen, tıbbi açıdan da yeterince sorgulanmayan önemli bir sağlık sorunudur. Bu durum da rahatsızlığın tedavisini geciktirmektedir. Bunun sebebi; hastaların doktora baş vurmaması, hayat konforunu ve yaşam kalitesini etkilese de bu rahatsızlığı hastalık olarak değil de doğal bir süreç olarak düşünmeleridir. Hastalığın teşhis ve tedavisi için, her yaşta ama özellikle menopoz sonrası dönemde, herhangi bir nedenle başvuran tüm kadın hastalarda; inkontinans şikayetleri hekimler tarafından sorgulanmalıdır.

Tanı için; öykü, fizik muayene (abdominal, genital, rektal, nörolojik muayeneler), laboratuar ve görüntüsel değerlendirmeler yapılmalıdır.

Hastalardan anamnez (öykü) alırken;

• Egzersiz, öksürüp, hapşurma, ağır kaldırma ile idrar kaçırma oluyor mu?
• Şikayetler, gebelik veya vajinal doğum sonrası mı başladı?
• Ne sıklıkta idrar kaçırıyorsunuz?
• Ne sıklıkta tuvalete gidersiniz?
• Gece idrar yapmak için uyanır mısınız?
• Tuvaletiniz geldiği zaman tuvalete yetişmek için aceleyle mi gidersiniz?
• İdrar yaptıktan sonra idrar torbanızın boşalmadığını hisseder misiniz?
• İdrar kaçağının miktarı ne kadar oluyor?
• Günde kaç ped değiştiriliyor? 
• İdrar kaçırma günlük yaşamınızı ne kadar etkiliyor?
• Hangi durumda idrar kaçırıyorsunuz?
• Aldığınız ilaçlar nelerdir?
• Sigara içiyor musunuz?
• Ne zaman, ne kadar sıvı alıyorsunuz?
• Kahve ve alkol tüketiminiz ne kadar?
• Hiç gebe kaldınız mı?
• Menopoza girdiniz mi? gibi sorular sorulmalıdır.
• Daha önceden ameliyat oldunuz mu?
• Dışkılama ile ilgili bir sorununuz var mı?

İdrar Kaçırma Tedavi seçenekleri için;

• pelvik taban kaslarının kuvvetlendirilmesi,
• ilaç tedavileri
• cerrahi tedavilerdir.

İdrar Kaçırma Tedavisi için ilk basamak olarak özellikle;

• Akşamları sıvı kısıtlaması ve kafein, alkol alınmaması,
• Hasta obez ise kilo vermesi,
• Sigaranın bırakılması önerilir
• Öksürük ve pulmoner hastalıkların tedavisi sağlanır.

Ayrıca, hastalara Pelvik taban kaslarını kuvvetlendirecek “Pelvik Taban Egzersizleri (Kegel egzersizleri)” öğretilir. Egzersizleri günde minimum 30-45 defa, yatarak, oturarak ve ayakta olacak şekilde farklı pozisyonlarda yapılması önerilir.

Hastaların idrarı tutmak ister gibi genital bölgedeki kaslarını sıkmaları istenir.

5 saniyelik kontraksiyonlar-kontraksiyonlar arasında en az 10 saniye relaksasyon. İdrar kaçırma probleminiz var ise, profesyonel yardım istemekten çekinmeyin.

İdrar Kaçırma Problemi Yaşayanlar için Hayatınızı kolaylaştırabilecek önerilerimiz;

• Mesanenizi dolu hissetmeden önce tuvaleti kullanın.
• Mesanenizi her gece yatmadan önce boşaltmaya çalışın.
• İdrar sızıntısını saklayabilecek pedler ve damla toplayıcıları gibi ürünler bulunmaktadır.
• Koku önleyiciler kullanın.
• Pelvik taban egzersizleri yapmaya çalışın.
• Seyahatlerde tuvaletin yakınında koltuk seçmeye çalışın.
• Çalışma saatlerinde çok fazla sıvı içmekten kaçının.