Endometriozis, normalde uterusun (rahimin) iç boşluğunu döşeyen tabakanın değişik nedenlerle uterus dışında overler, tüpler ve pelviste yer alan diğer doku ve organlarda gelişmesi ve başta ağrı ve ağrılı cinsel ilişkiler olmak üzere hastanın yaşam kalitesini düşürecek klinik sorunlara neden olmasıdır. Hastalığın oluşum mekanizması tam olarak bilinememekle birlikte, adet dönemindeki kanamaların tüplerden karın boşluğuna geri kaçması ya da karın boşluğunu döşeyen peryton tabakasındaki hücrelerin dönüşümüyle oluşabildiği düşünülmektedir.

Endometriozisin overlerde yerleşip kistik yapı oluşturması, endometrioma (çikolata kisti) olarak bilinir.

Endometriozis Belirtileri Nelerdir?

Ağrı, Ağrılı adet görme (dismenore): Endometriozisin en önemli belirtisi sıklıkla adet dönemlerinde şiddetlenen pelvik ağrıdır. Ağrının şiddeti zamanla artabilir ancak ağrının şiddetiyle hastalığın yaygınlığı her zaman paralel seyretmez. Çok küçük endometriozis odakları zaman zaman yayagın endometriozis odaklarından daha şiddetli ağrıya neden olabilir.
Ağrılı Cinsel İlişki
Bağırsak hareketleri ve/veya işeme sırasında şiddetli ağrı
İnfertilite
Diğer belirtiler: Bitkinlik, ishal, kabızlık, karında gerginlik, bulantı sık rastlanılan şikayetlerdir. Bu belirtiler menstural dönemde alevlenme gösterirler.

Endometriozis diğer kronik pelvik ağrıya neden olan Pelvik Enflamatuvar hastalık ve over kistleri ile tanısal olarak karışabilir. Erken tanı ve multidisipliner çalışmayla belirtiler daha iyi kontrol edilebilirler.

Endometriozisde Risk Faktörleri

Doğum yapmamış olmak
İlk adetini erken yaşta görmek
Menapozda daha geç yaşlarda girmek
Adet aralıklarının daha sık olması
Yoğun ve bir haftadan fazla süren adet kanamaları
Yüksek düzeyde östrojene maruz kalmak
Düşük vücut kitle endeksi
Bir veya daha fazla yakın akrabada (anne, kız kardeş, hala, teyze) hastalığın görülmesi
Üreme sistemi anormallikleri

Endometriozis genellikle adet görmeye başladıktan birkaç yıl sonra gelişir. Gebelik döneminde belirtiler geçici olarak düzelebilir. Menopoz sonrası sıklıkla bütünüyle düzelebilir.

Endometriozis Komplikasyonları

İnfertilite: Endometriozis hastaların %30-50’sinde infertilite problem oluşabilir Endometriozis tanısı alan hastaları gelecekte gebe kalmayı arzu ediyorlarsa geciktirmemeleri önerilir

Over Kanser Riski: Risk çok düşük olmasına rağmen yine de bu grup hastalar yakın takip gerektiriler.

Endometriozis Tanı Yöntemleri

Jinekolojik muayene

Ultrason: Özellikle trans vajinal ultrasanografi önemli bir tanı aracıdır.
Manyetik Rezonans (MR): Özellikle cerrahi planlanan hastalarda endometrial odakların tespit edilmesinde yararlıdır.
Laparoskopi: Hem tanı hem de tedavi yöntemi olarak uygulanabilir.

Endometriozis Tedavi Yöntemleri

Medikal Tedavi Yaklaşımları:

Ağrı tedavisi: Ağrı kesicilerle hastanın ağrısı rahatlatılmaya çalışılır. Gebelik düşünülmüyıorsa ağrı kesiciler yanı sıra hormoneal tedavi yaklaşımları da uygulanabilir.
Hormonal tedavi: Bu tedavi yaklaşımları hastalığın ilerleyişini yavaşlatmaya ve iğne odakları oluşumunu önlemeye yarar. Bu amaçla özellikle sürekli oral kontrasektif (doğum kontrol hapı) kullanılması, progesterone tedavisi, gonolu tropin salgılatıcı hormon türevlerinin kullanılması düşünülebilir.
İnfertilite Tedavisi: IVP Yöntemleri uygulanabilir.

Cerrahi Tedavi Yaklaşımları:

Overlerle birlikte uterusun çıkarılması yaklaşımıdır.

Bazı basit uygulamalar: sıcak banyo ve sıcak su torba uygulamaları ağrıların azaltılmsında yararlı olabilir. Bazı hastalar akupuntur uygulamalarından yarar görmektedirler.

Doktorunuzla Randevunuza Giderken Dikkat Etmeniz Gerekenler

Belirti ve bulgularınızı yazılı olarak not ediniz.
Bitkisel ve vitamin preparatları da dahil kullandığınız ilaçları listeleyiniz.
Bir yakınınızla birlikte gitmek hem size destek sağlayacak hem de unuttuklarınızı hatırlamanıza yardımcı olacaktır.
Doktorunuza sormayı düşündüğünüz şeyleri not ediniz.

Endometriozis Nedir, Nasıl Tedavi Edilir?

Sağlık Rehberi

Tıbbi Birimler

Can Sağlık Grubu