Diyabet kandaki şeker miktarının çok fazla olduğu uzun süreli seyreden bir hastalıktır. İnsülin kandaki şeker düzeyini normal aralıkta tutan hormondur. Diyabeti olan bireylerde insülin hormonu eksikliği veya insülin yeterli miktarda olmasına rağmen etkisinde bir azalma söz konusudur. Tip 1 diyabette insülin eksikliği söz konusu iken, Tip 2 diyabette insülin etkisinde bir azalma söz konusudur. Sağlıklı bir yetişkinde 8-12 saat açlık sonrası bakılan kan şekeri düzeyi 70-100 mg/dl arasındadır. Bu değer iki kez 126 mg/dl ve üzerinde ise kişide diyabet mevcuttur. 100-125 mg/dl arasında ise kişide gizli şeker vardır. Bu durumda hekim hastaya şeker yükleme testi önerir, bu test 8-12 saatlik açlık sonrası yapılır. Testin 2.saatinde bakılan kan şekeri 200 mg/dl ve üzerinde ise kişide yine diyabet mevcuttur. Bu değer 141-199 mg/dl arasında ise kişide yine gizli şeker mevcuttur. Gizli şeker aşamasında şeker yüksekliği tespit edilen kişilerde tıbbi beslenme tedavisi, egzersiz ve bazı ilaçlarla hastada diyabet gelişimini durdurmak mümkün olabilmektedir.
Türkiye’de yapılan araştırmalara göre diyabetli nüfusun oranı yaklaşık %15 civarında olup 6 milyona yakındır. Yine yapılan araştırma sonuçlarına göre diyabetlilerin %50’si henüz hastalığının farkında bile değildir.
Diyabetin Belirtileri:
Diyabetin yol açtığı önemli sağlık sorunları:
Bireysel diyabet yönetiminin 5 altın kuralı vardır:
Diyabet Tedavisi:
Tedavi diyabetin tipine ve hastaya göre seçilir. Başarı diyabet eğitimi, tıbbi beslenme tedavisi, düzenli egzersiz, ilaçları ve/veya insülinleri düzenli kullanma, düzenli hekim kontrolü ile mümkündür.
Diyabet Eğitimi:
Diyabet eğitimi herkes içindir, eğitimi alanlar diyabet hakkında genel bilgilere sahip olur, ilaçlarını ve insülinlerini doğru kullanmayı; kan şekerini ölçmeyi; kan şekeri düşük veya yüksekse ne yapması gerektiğini öğrenir. Eğitim diyabetli bireylerin bilinçlenmesini sağlar bu sayede diyabetin yol açabileceği sağlık sorunları erken teşhis edilmiş olur.
Tıbbi Beslenme Tedavisi:
Diyabetli bireyler yeterli ve dengeli beslenebilmeleri için enerji ve tüm besin ögelerinden önerilen miktarlarda almaları gerekir. Diyabetik bireylerin enerji gereksinmeleri saptanıp, kendilerine uygun enerjiyi diyetle almaları arzu edilen vücut ağırlığının sağlanması açısından önemlidir. Öğünler 3 ana öğün (Kahvaltı, Öğle, Akşam) ve 3 ara öğünden (Kuşluk, İkindi, Gece) oluşmalıdır. Öğün araları 2,5-3 saat olmalıdır. Öğün atlanmamalıdır.
Düzenli Egzersiz
Diyabetli bireylerde haftada en az 3 gün 45 dakika düzenli egzersiz, kan şeker kontrolünü iyileştirir. Diyabetli bireyler kan şekeri 100-250 mg/dl arasında ise egzersize başlamalıdır.
Diyabette İlaç ve İnsülin Tedavisi:
Tip 1 diyabetli hastalarda tedavide ilaçların yeri yoktur. Yalnızca insülin kullanılır. Tip 2 diyabette ise kan şekerini düşürücü ilaçlar tedavide kullanılabilir. İlerleyen önemlerde tedaviye insülin eklenebilir. İnsülin tedavisi yerine koyma tedavisidir. Bağımlılık yapmaz.
Düzenli Hekim Kontrolü
Diyabetli bireyler 3 ayda bir hekim kontrolüne gitmelidir, hekim tarafından önerilirse tetkikleri yapılmalıdır, gerekli ise diyabet eğitimi yeniden verilmelidir. Tedavi değişikliği gerekli ise hasta bunlara uymalıdır. Düzenli aralıklarla göz kontrolü, diş ve diş eti kontrolü, aşılama programı konusunda hekiminden bilgi almalıdır.
© 2024 Can Sağlık Grubu
