Sağlıklı Gebelik Hazırlık Programı

Sağlıklı bir gebelik için, gebeliğe hazırlık süreci :

Sağlıklı bir gebelik sürecinin anahtarı, sağlıklı bir gebelik öncesi hazırlık süreciyle direkt olarak ilişkilidir. Hamilelik döneminden önce vücudunuzu hazırlamak, rahat bir hamilelik dönemi geçirmenize yardımcı olacaktır. Günümüz dünyasında gebeliklerin çok büyük bir kısmı planlı gebelikler olsa da, gebe kalmadan önce çift olarak hazırlık yapan çift sayısı hala beklenenden azdır. 

Hamile kalmadan önce ilk yapılması gereken şey anne adayının ideal kiloda olup olmadığının kontrolüdür. İdeal kilo vücüt kütle indeksinizin(VKİ) 25 kg/m2 civarında olması demektir. VKİ 30 kg/m2 den fazla yada 18 kg/m2 den az olan anne adaylarının ideal kiloya yaklaşmaları önemlidir. Gebelik öncesi fazla kilo gebelik şekeri ve tansiyonu gibi metobolik rahatsızlıklara gebelik süresince sebep olabilir. Normalden az olan kilolar da gebe kalmayı zorlaştırıp, erken doğum yada düşük doğum ağırlıklı bebeklere sebep olabilir. Bu sebeple planlanan gebelik zamanından en az 3 ay öncesinde ideal kiloya yaklaşmak önemlidir. Gebelik boyunca ve gebelik öncesinde proteinden zengin, karbonhidrattan ve yağdan olabildiğince fakir, bol lifli gıdalar tüketilmesi önerilmektedir. Gebelik öncesi ve esnasında bir diyetisyen desteği almak sizler için de çok faydalı olacaktır.

Yine kullanmakta olduğunuz ilaç ve vitamin takviyeleri önemlidir. Belli bir kısmının gebelik öncesi kesilmesi yada doz ayarlaması yapılması gerekebilir. Bu sebeple anne adayı, gebelik planı yapılmadan önce mutlaka bir hekim tarafından değerlendirilmeli ve gerekli planlamalar yapılmalıdır. Düzenli takip gerektiren kronik bir hastalığınız mevcut ise mutlaka sizi takip eden doktorunuza gebelik planınızdan bahsetmelisiniz. Kullandığınız ilaçlarda değişiklik yapmak, doz ayarına gitmek yada tamamen bırakmak gerekli olabilir. Bilinen herhangi bir sağlık probleminiz olmasa dahi genel bir dahili bakı yapılması, gebelik esnasında ortaya çıkabilecek riskli durumların öngörüsünde bulunmak konusunda da yardımcı olacaktır.

Zararlı madde kullanımı günümüz şartlarında malesef sık karşılaşılan bir durumdur. Sigara, alkol ve diğer kimyasal madde kullanımları tüm gebelikler için büyük risk faktörleridir ve gebelik planı yapılmadan önce mutlaka bırakmanız önerilir. Bu tarz alışkanlıklarınız için ilgili branşlardaki hekim arkadaşlarımız sizlere zararlı madde kullanımının bırakılması konusunda gerekli yardımı sunacaklardır.

Hamilelik öncesinde riskli guruplardaki kişilerin mutlaka gerekli aşılarının tamamlanmasını öneriyoruz. Hamilelik boyunca belli grup aşılar güvenle yapılabilmesine karşın, kesinlikle yapılmasını istemediğimiz aşılar da vardır. Bu sebeple eğer bir aşılama programına tabi olmanızı gerektiren bir risk fartörünüz varsa, aşılanmayı tamamladıktan sonra gebelik planı yapmak en doğrusu olacaktır.

Gebeliğin olmazsa olması folik asit. Tüm dünyada bir çok sağlık örgütü ve derneğin de önerisi doğrultusunda günde 400 mikrogram folik asit korunma bırakılmadan en az 3 ay önce başlanmalı ve 3 aylık süre dolduktan sonra korunma bırakılmalıdır. En asgari şartlarda 3 aylık süre dolmuş olmasa bile folik asit kullanırken gebe kalınmalı ve bebeğiniz 3 ayını doldurana kadar folik asite devam edilmelidir.

Tüm hamilelik süresince gebeleri en çok zorlayan şeylerden biri de ağız ve diş sağlığı problemleridir. Mutlaka halmilelik öncesinde detaylı bir ağız ve diş muayenesi yapılması çok önemlidir. Gebelik bayunca diş hastalıkları çok can sıkıcı olabilmekte ve malesef gebeliğin her döneminde bu gibi durumlara güvenle müdahale edilememektedir. Bu sebeple hamilelik öncesinde mutlaka ağız ve diş sağlığı değerlendirilmeli ve gerekli tedaviler hamile kalınmadan önce sonlandırılmalıdır.

Ve tabiki en son olarak hamilelik planı öncesinde anne adayının mutlaka bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanınca muayene edilmesi gerekmektedir. Bu muayene genel jinekolojik muayeneyi ve gebelik öncesi değerlendirilmesi gereken testleri içermektedir. Genel jinekolojik muayenede anne adayının sağlık geçmişi sorgulanmalı ve ek bir hastalık yada ailesel geçişli gentetik hastalıkların olup olmadığı sorgulanmalı, yaşam şekli ve günlük aktivite durumu değerlendirilmeli, hamile kalmanıza engel olabilecek rahim ve yumurtalık kaynaklı hastalıklar değerlendirilmeli, herhangi bir kadın genital yol enfeksiyonunuz varsa tedavi edilmeli, aktif bir doğum kontrol yöntemi kullanıyorsanız ne zaman bırakılması gerektiğinin planlaması yapılmalı, önceki geçirdiğiniz hamileliklerde yaşamış olduğunuz olumsuz durumlar varsa değerlendirilmeli ve planladığınız hamilelik üzerinde bir risk faktörü oluşturup oluşturmadığı sorgulanmalı, hamile kalmadan önce yaptırmanız gereken tetkikler (SMEAR, Kan tahlilleri vb.) yaptırılmalı ve bir sorun saptanırsa gerekli önlemler alınmalıdır.

Tüm hamilere ve hamile adaylarına sağlıklı günler, sağlıklı doğumlar dileriz.

Op.Dr. Alim Gökhan KUŞGÖZ

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı

İzmir Özel Can Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği

Can’da Anneliğe Yolculuk