Covid-19 Enfeksiyonlarında Tat ve Koku Kaybı

• Can Hastanesi

• 28/12/2023 11:37

Covid ile enfekte hastaların % 34-98′ inde diğer bulgularla beraber veya tek başına koku-tat bozukluğu ortaya çıktığı bildirilmiştir. Konunun iyi anlaşılabilmesi için bazı bilgilere ihtiyaç vardır. 

Acı, ekşi, tuzlu gibi tatlar dilin üzerindeki tat cisimcikleri tarafından algılanır. Kahve, kavun, muz gibi özgül tatlar ise aslında kokudur. Gıdanın çiğnenmesi sırasında ortaya çıkan koku tanecikleri genizden buruna ulaşır, burnun en üst kısmındaki koku hücreleri tarafından algılanır ve beyne iletilir. İşte koku alma eksikliğine bağlı olan tat bozukluklarının temelinde burundaki problemler yatar. 

Koku alma bozukluğu başlıca:

• Burnun üst kısmında hava geçişini engelleyen patolojilerde (tümör, burun polipi, yoğun sinüzit akıntısı gibi),
• Koku bölgesini tutan virütik hastalıkların (nezle, covid ve diğer enfeksiyonlar) bu bölgedeki sinir hücrelerini tahrip etmesine bağlı olarak, 
• Merkezi veya periferik sinir sistemini tutan bazı hastalıklarda görülebilir. 

Bir çalışmada, covid hastalarının koku alma duyularını kaybetme ihtimalinin, diğer üst solunum yolu viral enfeksiyonlarına göre 27 kat daha fazla olduğunu ortaya konmuştur. Koku bozukluğu ani, hızlı ve tam veya tama yakın olmasıyla karakterizdir. Mekanizması ile ilgili değişik teoriler mevcuttur. Bazen kokuyu farklı ve kötü algılama (parozmi) şeklinde de görülebilir. 

Hastaların çok büyük bir kısmında tam olarak düzelir. Düzelme süresi ortalama 7-10 gün arasındadır. 

Düzelmeyen hastalarda sistemik ve/veya topikal (burun spreyi şeklinde)  kortikosteroid tedavisi yapılabilir. Bazı çalışmalarda A vitamini ihtiva eden spreylerin de faydalı olabileceği bildirilmiştir. Tedavilerle veya kendiliğinden geçmiyorsa koku egzersizi verilebilir. Her gün okaliptüs, karanfil veya limon gibi uçucu yağ şişelerinden birkaç defa koklanması tavsiye edilir.