Randevu Al

Gestasyonel Diyabet (Gebelik Diyabeti) Nedir, Nasıl Tedavi Edilir?

Gebelik öncesi kan şekeri normal düzeylerde olan kadınların bir kısmında ilerleyen gebelik haftalarında anne ve bebeğin sağlığını olumsuz etkileyen kan şeker yüksekliği yani gebelik diyabeti oluşabilir. Sıklıkla kan şekeri doğumdan sonra normale dönmekle birlikte bu anne adayları sonraki yıllarda tip 2 diyabete yatkın olurlar. Güzel olan şu ki gebelik diyabeti sorunu yaşayan hastalar ssağlıklı beslenme, egzersiz gerekirse tıbbi tedaviyle kan şekerini kontrol altında tutarak sağlıklı bir gebelik ve doğum süreci yaşayabilirler. 

 

Gebelik Diyabeti Belirtileri 

Sıklıkla gebeliğin son 3 ayında gelişir. Doğru bir diyet ve medikal yaklaşımla kan şekeri kontrol altında tutulabilir. Ancak kan şeker düzeyi kendiliğinden doğum sonrasında normale dönmüş olsa dahi bu anne adaylarının belirli aralıklarla kontrollerine devam etmelerinde yarar vardır. 

 

Gebelik Diyabeti Nedenleri 

Çok iyi bilinmemekle birlikte bazı gebelerde plasantel hormonların insülin karşıtı etkileriyle gebelik diyabetine zemin hazırladıkları öngörülmektedir.

 

Gebelik Diyabeti Risk Faktörleri  

  • 25 yaş üzerinde gebeler

  • Ailesel veya kişisel yatkınlık, aile bireylerinde Tip2 diyabet bulunması, anne adayının önceki gebeliklerinde 4.000 gramın üzerinde iri doğum yapmaları ya da ölü doğum yaşamaları

  • Aşırı kilo: Vücut kitle endeksinin 30’un üzerinde olması

 

Gebelik Diyabeti Komplikasyonları

Gebelik diyabet sorunu yaşayan çoğu hasta sağlıklı bebekler dünyaya getirebilmekle birlikte kan şekerinin düzenli kontrol edilemediği hastalarda anne ve bebek sağlığı açısından sorunlar yaşanabilir. 

 

Bebeği etkileyen komplikasyonlar

  • İri bebek: Doğum travmaları ve sezaryenle doğumda riskler yüksektir. 

  • Erken doğum vb. yeni doğan bebekte solunum sıkıntısı,

  • Yenidoğan bebekte kan şeker düşüklüğü; Şiddetli hipoglisemi atakları bebekte konvisyonlu kasılmalara neden olabilir. 

  • İlerleyen yaşlarda Tip 2 diyabet yatkınlığı

  • Ölü doğum ya da doğumdan sonra kısa sürede ölüm,

 

Anneyi etkileyen komplikasyonlar 

  • Hipertansiyon ve gebelik toksemisi: Annenin ve bebeğin yaşamını tehdit eden önemli bir risk faktörüdür.

  • Annede Tip2 diyabete yatkınlık

 

Gebelik Diyabetinden Nasıl Korunabiliriz?

  • Sağlıklı beslenme: Gebelik öncesinden başlayarak yağ ve kaloriden düşük liften zengin besleniniz. Özellikle sebze, meyve ve tam tahıl ürünleri tercih ediniz. Porsiyonlarınızı azaltınız. 

  • Düzenli egzersiz yapınız: Yürüyüş, bisiklet, yüzme gibi…

  • Gebelikten önce ideal kilonuza kavuşunuz. 

 

Gebelik Diyabetinde Tanı Yöntemleri

 

Gebelik diyabetinin tanısı konusunda tıp dünyasında kabul edilmiş, tek bir standart yaklaşım söz konusu değildir. Eğer gebelik öncesi, vücut kitle endeksiniz 30 veya üzerinde ya da anne, baba, kardeş, çocuklarınızdan herhangi birinde diyabet söz konusu ise ilk gebelik muayenenizde doktorunuz diyabetle ilgili gerekli testleri yaptıracaktır. Eğer böyle belirgin bir risk faktörünüz söz konusu değilse gebeliğin 24-28. Haftaları arasında şeker yükleme testleri ile gestasyonel diyabet tanısı araştırılır. Bu nedenle başlangıçta şeker içerikli şurup içirilip bir saat sonraki kan şeker değerleriniz test edilir. Bu değerler 130-140 mg/dl üzerinde ise 3 saatlik şeker yükleme testi uygulanır. 

 

Gebelik diyabet tanısı konulduğunda özellikle gebeliğinizin son 3 ayında yakın takip gereklidir. Evde ve zaman zaman sağlık kuruluşunda kan şeker değerleriniz ve bebeğin genel sağlık değerlendirmeleri yapılarak diyet ve tedaviniz düzenlenir.

 

Doğumdan sonraki dönemde doğumdan hemen sonra ve 6-12 hafta aralıklarla kan şekeriniz ölçülerek diyabet riskinizin olup olmadığı değerlendirilir.

 

Gebelik Diyabetinde Tedavi Yaklaşımları 

 

  • Düzenli Kan Şeker Takipleri: Evde kendinizin yapabileceği parmaktan kan şeker ölçümlerinin yanısıra zaman zaman gelişmiş laboratuvar ortamında kan şeker ölçümleri ve ölçüm sonuçlarına uygun diyet ve tedavi düzenlemeleri hem bebeğin sağlıklı gelişimi hem doğumun kolaylığı hem de annenin sonraki yıllarda Tip 2 diyabet riskinin yönetimi konusunda büyük önem taşımaktadır.

  •  Sağlıklı Diyet: Özellikle düşük yağ ve kalori içerikli meyve, sebze ve baklagil ağırlıklı liflerden zengin uygun porsiyonlarda diyetle kan şekerinizi kontrol altına almanız kolaylaşacağı gibi uygun kilo artışı gebeliğinizin sağlıklı devam etmesine ilişkin en önemli faktörlerdendir. 

  • Egzersiz: Düzenli orta yoğunlukta egzersiz programları kan şekerinizin etkin kontrolünde yarar sağlayacağı gibi sıkça şikayet edilen bel ağrısı, adale krampları, şişme, kabızlık, uykusuzluk gibi problemlerinizin giderilmesinde de yararlı olacaktır. 

  • İlaç Tedavisi: Diyet düzenlemeleri ve egzersiz gibi yaşam alışkanlıklarını değiştirmenin kan şekerini düzenlemekte yetersiz kaldığı durumlarda -ki gestasyonel diyabet hastalarının yaklaşık %15-20 si bu gruptadır- insülin tedavisine başlamak gerekebilir.

  • Bebeğin Yakın İzlemi: Ultrasonografi ve NST cihazlarıyla bebeğin gelişimsel süreçlerini yakından izlemek,uygun doğum haftası ve yöntemini belirlemek yaşamsal önem arzeder.Doğum sonrasında da Gestasyonel Diyabetik anne bebeklerinde kan şekeri yakın takip gerektirmektedir.Bu bebeklere hipoglisemiye baplı konvulziyonların oluşabileceği unutulmamalıdır.