Can’da Yüksek Riskli Gebelik

Yüksek riskli gebelik nedir?

Annenin ve bebeğinin doğum öncesi ve sonrası durumda sağlığını için tehlike arz edecek koşulların olması durumunda ki gebelikler yüksek riskli gebelik olarak değerlendirilir. 

Önemli olan hem anne hem de bebek için tehlike arz edecek bu faktörlerin önceden belirlenip olabilecek riski en aza indirmeye çalışmaktır. 
Bazen anne ve bebek aşağıda oluşan bir kaç sebepten dolayı bir veya bir çok kez yüksek riskli gebelik konusunda uzmanlaşmış hekimler tarafından takip edilmesi gerekmektedir. Bu sebepler:

1. Annenin gebelik önce sahip olduğu problemler [örnek: infertilite öyküsü, gebelik kaybı (düşük) v.b.]
2. Annede gebelik esnasında gelişen problemler [örnek: preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) v.b.]
3. Bebekte gebelik esnasında meydana gelen problemler [örnek: gelişme geriliği v.b.]

Öncelikle gebelikte risk artışı yapan faktörler belirlenmeli,buna göre gebelik bakım ve takip protokolü oluşturulmalıdır. Mevcut olan sağlık sorunları, genetik hastalıklar, yaş, yaşam tarzı, alışkanlıklar , daha önceki gebelik esnasında yaşanan olumsuz hadiseler ve mevcut gebelik esnasında gelişen olumsuzluklar değerlendirilmelidir.

Genetik ve Yüksek Riskli Gebelik

Ailede genetik geçişli hastalık öyküsü varsa, öncelikle gebelik planlanmadan önce bu konuda gerekli genetik danışmanlık yapılmalıdır. Ailenin bu konuda kafasında mevcut olan hiç bir soru cevapsız bırakılmamalıdır. Oluşacak gebelikte nasıl bir yol haritası çizileceği aileye detaylı anlatılmalıdır. Bazen de ailede her hangi bir genetik hastalık öyküsü olmaksızın gebelik esnasında ki takiplerde bir takım genetik hastalıkların tanısı konulabilinmektedir. Mevcut hastalılara yapılacak takip ve uygulanacak tedavi planı yine bu konuda uzmanlaşmış hekimler tarafından aile ile detaylı konuşulup belirlenmektedir. Bu gibi hastalıkların tanısı rutin yapılan ultrasound, amniosentez veya fetal kan örneklemesi esnasında konulmaktadır.
Yaş gebeliği nasıl etkiliyor?

İlerlemiş anne yaşı ile birlikte gebelikte karşılaşılan bir çok olumsuz durumun sıklığında artış oluyor. 35 yaş ve üstünde ki yaşlar ilerlemiş anne yaşı olarak sınıflandırılmaktadır.

Adelosen gebelikleri ise 18 yaş ve altı gebeliklerdir. Bunlarda da düşük doğum ağırlıklı bebek, gebelik zehirlenmesi ve erken doğum gibi bazı istenmeyen durumların sıklığında artış olmaktadır.

Gebeliği etkileyen yaygın sağlık problemleri

1. Gebelik öncesi problemler

• Anemi (kansızlık)
• Kanser
• Diabet (şeker hastalığı)
• Epilepsi
• Kalp ve böbrek hastalıkları
• Tansiyon yüksekliği
• İnfertilite (kısırlık) ve bunun için ilaç kullanma öyküsü
• Polikistik over hastalığı
• Romatoid artrit
• Thyoid ve otoimmun hastalıklar
• Kilo (aşırı zayıf veya kilo fazlalığı olması)

2. Gebelikteki problemler

• Anemi (kansızlık)
• Gebeliğe bağlı şeker hastalığı 
• Gebelik zehirlenmesi (Preeklampsi)
• Rahim ağzı yetmezliği
• Plasenta previa, Plasenta akreata ve perkreata

3. Diğer faktörler

• Çoğul gebelikler
• Gebelikler arası sürenin iki yıldan az olması
• Daha önceki gebelikte erken doğuma yol açan faktörlerin oluşması

4. Alışkanlıklar

• Alkol tüketimi
• Kimyasallara maruz kalma
• Madde bağımlılığı
• Yüksek ısıya maruz kalma
• Yüksek rakımda yaşama
• Sigara
• Radyasyona maruz kalma
• Yetersiz beslenme

Yüksek Riskli Gebeliklerin Yönetimi

Yüksek riskli gebelikler bu konuda yeterli tecrübeye sahip hekimler tarafından yeterli donanıma sahip hastanelerde yapılmalıdır. Can Sağlık Grubuna bağlı İzmir Can Hastanesi   yüksek riskli gebelik konusunda deneyimli kadın doğum hekimleri ve çocuk hekimleri ile hizmet vermektedir. Bu amaçla 24 saat hizmet veren doğumhane, ameliyathane, 3. basamak erişkin yoğun bakım ve 3. basamak yenidoğan yoğun bakımı ile multidisipliner hizmet sunulmaktadır. Gereklilik halinde diğer tüm branş hekimlerimiz çok kısa bir süre içinde konsültan hekim olarak hastaneye gelebilmektedir.

Yüksek Riskli Gebeliklerde Yapılabilinecek Testler

1. Amniosentez: Genelde 15-20. gebelik haftaları arasında annenin batın duvarından bir iğne batırılarak, bebeğe ait sıvının alınıp genetik araştırılmasının yapılmasıdır.
2. Free Fetal DNA testi: Gebeliğin 10. haftasından itibaren anne kanı alınarak, anne kanına karışmış olan bebeğe ait hücreler toplanıp bunlar üzerinde bebeğin kromozom analizinin yapılmasıdır.
3. Koryon villus biyopsisi (CVS): 11-14 . gebelik haftalarından abdominal veya vajınal yoldan özel bir iğne yardımı ile bebeğin plasentasından örnek alınarak, bebeğin genetik araştırılmasının yapılmasıdır.
4. Kordon kanı alınması: Genelde 20. gebelik hastasından sonra özel bir iğne ile batın ön duvarından girilerek göbek kordonunda ki damardan bebeğin kanının alınıp genetik veya laboratuvar araştırılmasının yapılmasıdır.
5. İkili, üçlü veya dörtlü tarama testleri: ultrason ölçümleri, annenin bir takım özellikleri ve bazı biyokimyasal markırların kullanıldığı bir bilgisayar programı sayesinde, annenin bazı genetik rahatsızlığı olan bebekleri doğurma ihtimalini amaçlayan testlerdir.
6. Ultrason: Gebeliğin başından sonuna kadar ki gelişi düzenli peryotlarla utlrason ile takip edilmektedir. 
7. Detaylı ultrason: Genelde 21-23. gebelik haftalarında bu konuda deneyimli hekimler tarafından detaylı organ ve anomali taramasına yönelik yapılmaktadır.
8. Fetak ekokardiografi: Genelde 21-23. gebelik haftalarında yapılmakla birlikte, gerekli görüldüğü takdirde farklı zamanlarda da çocuk kardiyoloji doktorları tarafından anne karnında bebeğin kalbinin incelenmesine yönelik eko cihazı ile yapılan değerlendirmedir.
9. NST: Genelde gebeliğin son üç ayında yapılmaktadır. Özel bir cihaz yardımı ile bebeğin kalp atışları kayıt altına alınmaktadır Aynı zamanda, bu kalp atışlarının doğum ağrılarına verdiği tepkisel değişimler kayıt edilmektedir.

Yüksek rikli gebelik durumunda sizin yapmanız gerekenler

Yüksek riksli gebeliği olan gebeler doktorları ile detaylı konuşmalı ve kaygılarına yönelik sorular sormalıdır. Bu konuda uzmanlaşmış olan hekimi tarafında hiç bir sorusu cevapsız bırakılmamalıdır. Eğer gebelik öncesi bilinen bir sağlık problemi varsa bu konuda muhakkak gebelik oluşmadan önce gerekli danışmanlık ve eğitimler yapılmalıdır. Hastanın hastalığı hakkında detaylı bilgisi olası sağlanmalıdır. Şayet yüksek riskli bir gebeyseniz veya buna adaysanız aşağıdaki hususlara muhakkak dikkat etmeniz gerekiyor.

• Gebelik takiplerinizi düzenli yaptırın
• Stresle ile baş etmeye yönelik gerekirse tıbbi destek alın
• Aile desteği veya yakın arkadaş desteği almaya çalışın
• Beslenme için muhakkak dietisyen desteği alın
• Egzersiz konusunda doktorunuzun önerilerini takip edin
• Güvenilir bilgi kaynaklarından hastalığınız ile ilgili bilgi edinmeye çalışın.
   

Perinatoloji ve Yüksek Riskli Gebelikler

• 4 Boyutlu Ultrasonografi

• Ayrıntılı Fetal Ultrason ve Fetal Ekokardiyografi

• Can'da Yüksek Riskli Gebelik

• Gebelikte Genetik Tarama Testleri

• Gebelikte Uygulanan Girişimsel Tanı Testleri