YUTMA BOZUKLUKLARI

Yutma bozukluğu yutma eyleminin herhangi bir aşamasında meydana gelebilir.

Yutma işleminin basamakları;

Ağız (Oral) faz: çiğnemede ve yiyecek-içecekleri ağızdan yutağa doğru hareket ettirmede güçlük
Yutak (Farengeal) faz: yutmayı başlatmada, yiyecek-içecekleri yemek borusuna göndermekte, nefes borusunu kapatmada güçlük
Yemek borusu (Özefageal faz): yemek borusu ve midedeki kasılma-gevşeme hareketlerinin gerçekleşmesinde ve yiyecek-içecekleri yemek borusundan aşağıya göndermekte güçlük.

Yutma bozukluğunun sebepleri nelerdir?

Ağız ve diş sağlığını etkileyen hastalıklar
Baş-boyun bölgesini ilgilendiren problemler, hasarlar veya cerrahi
Ağız içi, gırtlak ve özefagus kanserleri
Ağız hijyeninde problemler, çürük, eksik diş ve uygun olmayan protezler
İltihabi hastalıklar
Doğumsal hastalıklar
Tiroid bezi hastalıkları
Tükürük bezi hastalıkları
Yutma alanındaki sinir sistemi hastalıkları
Psikolojik hastalıklar (panik atak gibi)
Sinir sistemi hasarları (inme, beyin hasarı, omurilik hasarı, Parkinson, MS, ALS, Serebral Palsi, Alzheimer …)
Travma sonucu gelişen ödem ve yaralanmalar
Tümörler
Bazı ilaçlar

Yutma bozukluğunun belirtileri nelerdir?

Salya akması
Yiyecek içeceklerin ağız içinde birikmesi, ağızdan dışarıya akması, dökülmesi
Tükürüğü, katı ve sıvı gıdaları yutarken boğaz veya göğüste takılma hissi
Boğazda yabancı cisim veya kitle hissi
Boğaz ve göğüste yanma
Yutulamayanların kusarak çıkarılması
Yeme içme esnasında veya sonrasında öksürmek
Yeme içme esnasında veya sonrasında sesin ıslak, hırıltılı çıkması
Ses kısıklığı, nefes darlığı
Yetersiz beslenme ve kilo kaybı
Sıvı ve katı gıdaların nefes borusuna kaçmaları ve öksürük ile boğulma hissi
Çiğneme ve yutma için uzun çaba ve zaman harcanması
Yeme içmenin dahil olduğu sosyal durumlarda utanma, sıkılma, uzaklaşma
Yemek sonrasında göğüste sıkışıklık ya da pnömoni (zatüre) gelişmesi

Pnömoni ve kronik akciğer hastalığı gelişmesine sebep olacak aspirasyon (yiyecek ve içeceklerin nefes borusundan içeri kaçması) riskine dikkat !

Yutma bozukluklarında tedavi nasıl olmalıdır?

Tedavide yaşam alışkanlıklarında değişim, ilaç tedavisi, yutma terapisi ve cerrahi yer almaktadır. Konuyla ilgili uzman olan dil ve konuşma terapisti yutmayla ilgili sağlık durumunu değerlendirip gerekli tedaviyi yapabilir.

Dil ve konuşma terapisti;

Rahatsızlık şikayetlerini dinler,
Yutma işleminde görev yapan organların kas kuvvetini ve hareket drumunu değerlendirir,
Yutma problemlerini değerlendirmek için gerekli görülen testleri ister,
Yutma işlemini kolaylaştırmaya yönelik egzersizler önerir,
Yutması daha kolay ve güvenli yiyecek içecek önerilerinde bulunur,
Ayrıca aile bireylerine de bu konuda iş düşmektedir; hastaların tedavi programının uygulanabilmesi için hastalara yardımcı olmalıdırlar.

Reflüye bağlı yutma bozukluklarında öneriler;

Sık ve az miktarda yumuşak yiyecek yemek
Alkol, kafein ve çok yağlı yiyecek yememek
Kilo vermek
Stresi kontrol etmeye çalışmak
Yatağa yatmadan 3 saat öncesinde bir şey yememek
Yatak başını yükseltmek

Yutma Bozuklukları

Sağlık Rehberi

Tıbbi Birimler

Can Sağlık Grubu