Yutma Bozuklukları

YUTMA BOZUKLUKLARI

Yutma bozukluğu yutma eyleminin herhangi bir aşamasında meydana gelebilir.

Yutma işleminin basamakları; 

•  Ağız (Oral) faz: çiğnemede ve yiyecek-içecekleri ağızdan yutağa doğru hareket ettirmede güçlük
•  Yutak (Farengeal) faz: yutmayı başlatmada, yiyecek-içecekleri yemek borusuna göndermekte, nefes borusunu kapatmada güçlük
•  Yemek borusu (Özefageal faz): yemek borusu ve midedeki kasılma-gevşeme hareketlerinin gerçekleşmesinde ve yiyecek-içecekleri yemek borusundan aşağıya göndermekte güçlük.

Yutma bozukluğunun sebepleri nelerdir?

• Ağız ve diş sağlığını etkileyen hastalıklar
• Baş-boyun bölgesini ilgilendiren problemler, hasarlar veya cerrahi
• Ağız içi, gırtlak ve özefagus kanserleri
• Ağız hijyeninde problemler, çürük, eksik diş ve uygun olmayan protezler
• İltihabi hastalıklar
• Doğumsal hastalıklar
• Tiroid bezi hastalıkları
• Tükürük bezi hastalıkları
• Yutma alanındaki sinir sistemi hastalıkları
• Psikolojik hastalıklar (panik atak gibi)
• Sinir sistemi hasarları (inme, beyin hasarı, omurilik hasarı, Parkinson, MS, ALS, Serebral Palsi, Alzheimer …)
• Travma sonucu gelişen ödem ve yaralanmalar
• Tümörler
• Bazı ilaçlar

Yutma bozukluğunun belirtileri nelerdir?

• Salya akması
• Yiyecek içeceklerin ağız içinde birikmesi, ağızdan dışarıya akması, dökülmesi
• Tükürüğü, katı ve sıvı gıdaları yutarken boğaz veya göğüste takılma hissi 
• Boğazda yabancı cisim veya kitle hissi
• Boğaz ve göğüste yanma
• Yutulamayanların kusarak çıkarılması
• Yeme içme esnasında veya sonrasında öksürmek
• Yeme içme esnasında veya sonrasında sesin ıslak, hırıltılı çıkması
• Ses kısıklığı, nefes darlığı
• Yetersiz beslenme ve kilo kaybı
• Sıvı ve katı gıdaların nefes borusuna kaçmaları ve öksürük ile boğulma hissi
• Çiğneme ve yutma için uzun çaba ve zaman harcanması
• Yeme içmenin dahil olduğu sosyal durumlarda utanma, sıkılma, uzaklaşma
• Yemek sonrasında göğüste sıkışıklık ya da pnömoni (zatüre) gelişmesi

1. Pnömoni ve kronik akciğer hastalığı gelişmesine sebep olacak aspirasyon (yiyecek ve içeceklerin nefes borusundan içeri kaçması) riskine dikkat !

Yutma bozukluklarında tedavi nasıl olmalıdır?

            Tedavide yaşam alışkanlıklarında değişim, ilaç tedavisi, yutma terapisi ve cerrahi yer almaktadır. Konuyla ilgili uzman olan dil ve konuşma terapisti yutmayla ilgili sağlık durumunu değerlendirip gerekli tedaviyi yapabilir.

Dil ve konuşma terapisti;

• Rahatsızlık şikayetlerini dinler,
• Yutma işleminde görev yapan organların kas kuvvetini ve hareket drumunu değerlendirir,
• Yutma problemlerini değerlendirmek için gerekli görülen testleri ister,
• Yutma işlemini kolaylaştırmaya yönelik egzersizler önerir,
• Yutması daha kolay ve güvenli yiyecek içecek önerilerinde bulunur,
• Ayrıca aile bireylerine de bu konuda iş düşmektedir; hastaların tedavi programının uygulanabilmesi için hastalara yardımcı olmalıdırlar.

Reflüye bağlı yutma bozukluklarında öneriler;

• Sık ve az miktarda yumuşak yiyecek yemek
• Alkol, kafein ve çok yağlı yiyecek yememek
• Kilo vermek
• Stresi kontrol etmeye çalışmak
• Yatağa yatmadan 3 saat öncesinde bir şey yememek
• Yatak başını yükseltmek

Kulak Burun Boğaz Kliniği

• Alerjik Rinit Nedir? Nasıl Tedavi Edilir? (Alerjik Nezle)

• Bademcik Ameliyatı

• Baş Dönmesi (Vertigo)

• Baş-Boyun Tümörleri

• Burun Eti (Konka) Küçültme Ameliyatı

• Burun Kemik Eğriliği (Septum Deviyasyonu)

• Dış Kulak Problemleri

• Doğumsal Boyun Kitleleri

• Farenjit

• Geniz Ameliyatı

• Horlama ve Apne Cerrahisi

• Kepçe Kulak (Otoplasti) Operasyonu

• Kulak Çınlaması

• Kulak Mikro-Cerrahisi

• Lazer Yöntemi ile Ses Telleri ve Kanser Cerrahisi

• Rinoplasti (Estetik Burun)

• Sinüzit

• Soğuk Algınlığı (Nezle) ve Grip

• Tiroid Cerrahisi

• Tükürük Bezi Hastalıkları ve Cerrahisi

• Ventilasyon Tüpü

• Yaşlanmaya Bağlı İşitme Kaybı (Presbiakuzi)

• Yutma Bozuklukları